Fabio Vighi: Links heeft zich overgegeven aan het noodkapitalisme


Fabio Vighi: Links heeft zich overgegeven aan het noodkapitalisme

Markku Siira

Na de coronavirusreacties van academici en intellectuelen is de meer kritische buitenstaander herhaaldelijk teleurgesteld door tegenstrijdige en ongeloofwaardige verklaringen.

Op enkele uitzonderingen na herhalen de (dis)intellectuelen van vandaag dezelfde "corona-boodschap" als de politieke leiders van verschillende landen, journalisten van de mainstream media, gezondheidsautoriteiten en economische beïnvloeders. Er is een deprimerende, irrationele consensus over het rentebeleid.

Fabio Vighi, een Italiaanse linkse intellectueel die aan de universiteit van Cardiff in Wales werkt, stelt dat zelfs linkse denkers zijn gezwicht voor de ideologie van het "noodkapitalisme". Hij haalt bijvoorbeeld de coronaire geschriften van de Sloveen Slavoj Žižek aan, waarin de omheining van samenlevingen eerder wordt geprezen dan bekritiseerd.

Vighi trekt een sombere conclusie waar je het moeilijk niet mee eens kunt zijn: het huidige links is niet in staat te zien hoe de rentecrisis werkt als een perfecte storm die de opkomst van autoritair kapitalisme uit de as van het neoliberalisme alleen maar versnelt.

Volgens Vigh is het verdwijnen van een relevante linkse oppositie, die al een sleutelfactor was voor het welslagen van de neoliberale revolutie, cruciaal voor de lancering van een nieuwe fase van de kapitalistische macht, waarin de vroegere "arbeidersmaatschappij" met haar liberaal-democratische bovenbouw koelbloedig zal worden afgebroken.

De macht van de censuur in de infosfeer die in handen is van het bedrijfsleven zal alle vormen van afwijkende meningen naar de marge dwingen, naar de wereld van de "samenzweringstheorieën". Zij die een vooraanstaande positie in de samenleving innemen, willen niet in de categorie van paria's vallen - dus zwijgen zij, of steunen zij het dominante verhaal in hun uitgangen.

Vighi, een intellectueel eerlijker academicus, schuwt openlijk "samenzweringsdenken", maar durft tenminste te zeggen dat "de ideologie van vandaag haar hegemonie handhaaft door elke afwijking van de officiële agenda te demoniseren".

Het kapitalisme in crisis heeft echter zelf het "Orwelliaanse konijnenhol waarin we wegzinken" uitgegraven. Voor Vighi is het niet alleen een "oorlog tegen het virus, maar tegen de arbeidsmaatschappij", die haar winstgevendheid in de afgelopen vier decennia dramatisch heeft zien afkalven en financiële zeepbellen heeft opgeblazen waarvan het uiteenspatten alsnog alles zou kunnen opblazen.

Hij herhaalt zijn standpunt dat de wereldeconomie, zelfs vóór de valse panda, stikte onder een onhoudbare schuldenberg (zowel particulier als overheid). In het najaar van 2019 had de mondiale schuldquote een historisch hoogtepunt van 322% bereikt, en dagelijks werd gewaarschuwd voor een catastrofale ineenstorting.

De rentecrisis moet worden gezien als een egoïstische poging van het mondiale kapitaal om zichzelf te redden van instabiliteit. De westerse regeringen zijn nu bezig met het opzetten van bioveiligheidsinfrastructuren om de onvermijdelijke verstoringen als gevolg van de economische ineenstorting te beheersen; de "deal" omvat ook een hervatting van de financiële markten en hyperinflatie, waarbij de elite de controle krijgt over bijna alles wat eigendom kan zijn en gecontroleerd kan worden.

"We hebben dus niet alleen te maken met een tijdelijke noodsituatie op gezondheidsgebied die zal verdwijnen zodra het gevaar voorbij is verklaard. Het is veeleer een mondiaal instrumentum regni dat bij elke mogelijke gelegenheid zal worden herhaald," waarschuwt Vighi.

Met andere woorden, het kapitalisme vindt zichzelf opnieuw uit als een "volledig gedigitaliseerde feodale technocratie". Uiteindelijk fungeert het ademhalingsvirus als een afleidingsmanoeuvre: onder het mom van bioveiligheid stemmen wij in met een kapitalistische staatsgreep die de meesten van ons veroordeelt tot uitroeiing of vrijwillige/vrijwillige slavernij: een toekomst waarin onze identiteit wordt omgevormd van "consumentistisch tot wetteloos".

Volgens Vigh staan de linkse partijen van vandaag volledig achter de "kapitalistische staat en zijn steeds onhoudbaarder verlossingsverhalen". Meer dan een jaar na het officiële begin van de rentepandemie blijven zij alle beperkende maatregelen en politieke besluiten toejuichen in naam van de volksgezondheid.

De technocratische staat, of hij nu ogenschijnlijk liberaal of conservatief, rood, blauw of groen is, is slechts de "politieke spier van de economie": de aangenomen ismen hebben geen echte betekenis in dit systeem dat in handen is van de supranationale geldmacht.

Vighi stelt dat de sociaal-economische vernietiging die in grote delen van de wereld wordt aangericht onder het mom van het rentevirus "perfect aansluit bij de dystopische trek van het noodkapitalisme" - het maakt in feite integraal deel uit van de "hersenloze rationaliteit" van het kapitaal, dat totaal onverschillig staat tegenover degenen die worden vertrapt en achtergelaten.

De verdedigers van de Vierde Industriële Revolutie juichen de "grote reboot" openlijk toe. Het is een grootscheepse transformatie van de maatschappij, gericht op "replicatie van kapitalistische onderdrukking op een hoger niveau van technologische complexiteit, waarbij bioveiligheid als ideologische waakhond fungeert".

Het virus heeft de ideale voedingsbodem geschapen, niet voor "de bloei van de wereldwijde solidariteit en de onvermijdelijkheid van het communisme", maar voor het op gang brengen van een gewelddadig proces van "creatieve vernietiging", gericht op "het creëren van sociaal-economische apartheid door een dodelijke combinatie van armoede, onderdrukking en propaganda".

Politiek gezien is er geen revolutionair nieuw begin aan de horizon - althans niet als je het Vighi vraagt. Het koppelen van de stopzetting van het coronavirus aan de mogelijkheid van het communisme mag dan theoretisch vernuftig zijn, het blijft niet meer dan een idealistische of cynische waanidee.

Vighi, een linkse rakker, heeft gemerkt dat de coronaperiode ook gebruik maakt van het ergste soort propaganda: wie protesteert tegen de noodtoestand en de coronabeperkingen, wordt bestempeld als "extreem-rechts".

De betekenis van "rebellie" is al uit ons vocabulaire aan het verdwijnen, maar tegelijkertijd worden de bevoegdheden van de autoriteiten uitgebreid, als in afwachting van het mogelijke verzet van het publiek. Vighi vreest dat "zonder vormen van collectief volksverzet de samenleving een openluchtgevangenis zal worden - als we al onze huizen uit mogen".

Hoewel er geen twijfel over bestaat dat we getuige zijn van de ineenstorting van het kapitalisme, is het naïef te veronderstellen dat een dergelijke ineenstorting noodzakelijkerwijs explosief is: hoewel zij voor de meesten ellende zal veroorzaken, zal zij niet spontaan revolutionaire voorwaarden scheppen voor een nieuw fascisme, communisme, of enig ander alternatief.

Voor Vighi zal de "langzame ineenstorting van onze beschaving" in dit stadium slechts aanleiding geven tot haar "autoritaire dubbelganger". De kapitalistische ineenstorting probeert ons, met de hulp van de mainstream media en de autoriteiten, te doen geloven dat wij, om te overleven, grotere doses "groener, veiliger en rechtvaardiger" noodkapitalisme moeten aanvaarden.

Kortom, we maken een tektonische verschuiving mee waarbij het kapitalisme zichzelf in leven tracht te houden door zijn vorm lichtjes te wijzigen. De oude sociale structuur wordt vernietigd, de massa's, moe van hun corona's en gewurgd door de economische crisis, worden gedisciplineerd. Om dit te laten slagen is een vernieuwde ideologie nodig.

Voor veel linkse westerlingen was "het geloof in de kroon als een cataclysmische gebeurtenis" altijd al een politieke keuze, vooral na de verkiezingsstrijd tussen Trump en Biden. Hun argument kan als volgt worden samengevat: aangezien de meeste corona-sceptici uit de rechtse politieke hoek komen, is het officiële "sociaal-democratische verhaal" absoluut betrouwbaar.

Dezelfde "misvatting" geldt voor rechts, dat sloten ziet als "socialistische maatregelen" en "cultureel marxisme" ziet, waar in feite alleen de kapitalistische machine de globalisering, die natiestaten en inheemse culturen allang heeft verdrongen, in een nieuw jasje steekt.

"Dit soort politieke verwarring is typerend voor onze tijd," zegt Vighi. Het bevestigt dat de verouderde kloof tussen links en rechts op cynische wijze wordt gemanipuleerd om "de perceptie te controleren" als onderdeel van een "verdeel en heers"-mentaliteit die als enig doel heeft de gewelddadige regimeverandering te bespoedigen.

Nu beginnen echter steeds meer mensen te betwijfelen wat veel systematisch tot zwijgen gebrachte stemmen al die tijd hebben gezegd: dat de door het coronavirus veroorzaakte crisis grotendeels in scène is gezet.

Iedereen die voor zichzelf wil denken, zou nu toch moeten beseffen dat dit noodverhaal - net als vele andere daarvoor en in de toekomst - onsamenhangend is. Er zijn veel aanwijzingen dat "sterfgevallen door hartziekten" zijn opgeblazen door de tijdige invoering van nieuwe medische procedures. In de woorden van de WHO: "Deze richtsnoeren zijn altijd van toepassing, of ze nu medisch juist zijn of niet".

Maar, zoals bij elke ideologie, is de beschikbaarheid van bewijs niet voldoende. De macht van de als "echte wetenschap" gepropageerde wetenschap (zo echt dat zij alle twijfel en debat ontkent) doet veeleer denken aan de macht van de nieuwe religie, zoals Jacques Lacan reeds in 1974 waarschuwde: "De wetenschap vervangt de religie en is des te despotischer, stompzinniger en obscuurder".

Het kapitalisme investeert natuurlijk in de macht van de "echte wetenschap" evenzeer als het de "gezondheid" exploiteert, die nu de meest winstgevende business ter wereld is. In ideologisch opzicht is de belangrijkste nieuwigheid vandaag het gedisciplineerde gebruik van het angst-reddingspaar. Terwijl sommige landen zich tegen de ideologische golf verzetten, hebben de meeste westerse democratieën ervoor gekozen erop mee te liften.

Het resultaat is dat wij bezwijken voor angst en isolement (en het verklikken van buren), wat als burgerdeugd wordt beschouwd. Zoals Giorgio Agamben heeft gezegd, is de figuur die het best de toestand van het "naakte leven" (vita nuda) in een pandemie weergeeft, de "asymptomatische patiënt", die als potentiële drager van de ziekte voortdurende vaccinatie en tests noodzakelijk maakt om het recht op maatschappelijke participatie te behouden.

Als onderzoeker is het interessant voor Vighi om te zien "hoe een wereldwijde (ideologische) vaccinatie nu nodig is om een soort sociale identiteit te garanderen die de voortdurende vernietiging zou kunnen compenseren". De coronaire crisis lijkt inderdaad steeds meer op "een nieuwe wereldgodsdienst met een liturgische structuur met zijn sacramenten en rituelen": sociale distantie, het dragen van gezichtsmaskers, het verplicht desinfecteren van de handen, een systematisch wantrouwen jegens anderen, enzovoort.

Dit alles is samengevat in een "geloofssysteem dat is ontworpen om bioveiligheid tot een nieuwe godheid te verheffen, terwijl de spelregels achter onze rug om worden veranderd". De "oorlog tegen het virus" die de "oorlog tegen het terrorisme" vervangt, vervult hetzelfde ideologische doel. Nu is de "vijand" onzichtbaar en overal.

Het doelwit is nu, in plaats van "buitenlandse mogendheden" of "terroristen", de eigen bevolking van de verschillende staten, onderworpen aan angstzaaiende media en biotechnologisch toezicht - niet alleen via het gezondheidspaspoort en de segregatie van de niet-gevaccineerden, maar ook via het ID2020-project, dat waarschijnlijk gepaard zal gaan met de invoering van sociaal krediet en een economie die alleen op huur is gebaseerd.

Vighi zegt onomwonden dat, tenzij wij collectieve vormen van verzet ontwikkelen tegen de huidige coronaire hachelijke situatie, wij weldra niet zullen ontwaken in het communisme, "maar in een neo-feodale hel waarin de meesters ons tot slaaf maken om ons te beschermen en ons beschermen om ons tot slaaf te maken". 

Bron: https://markkusiira.com/

Kommentare