Julien Freund, 100 jaar geleden geboren...

Julien Freund, 100 jaar geleden geboren...
 
Eduardo Núñez

Bron: https://elosoblindado.com/2021/10/18/centenario-de-julien-freund/

"De nieuwe politiek is altijd als de oude, misschien nog erger als ze vertrouwt op de goedgelovigheid van de goede mensen" Julien Freund

Julien Freund (1921-1993), wiens geboortedag dit jaar wordt herdacht, is een van de grote Europese schrijvers, filosofen en politieke denkers van de 20e eeuw.

Als zoon van een socialistische vader en een boerenmoeder studeerde hij filosofie in Straatsburg. Tijdens de Tweede Wereldoorlog, vanaf 1941, was hij actief in verschillende Franse verzetsbewegingen. Hiervoor gevangen gezet en vastgehouden in verschillende gevangenkampen, wist hij te ontsnappen door zich weer aan te sluiten bij de communistische maquis van de F.T.P.F. tot de "bevrijding" van Frankrijk. Gedurende enkele jaren zette hij zijn linkse politieke en vakbondsactivisme voort, totdat hij, afgemat en teleurgesteld
door het gekibbel en de gemaskeerde triomf van de politieke kleinzieligheid, besloot al zijn standpunten op te geven en zich te concentreren op zijn intellectuele activiteit. Freund was bitter teleurgesteld in de hiërarchie van de "bevrijdingsbeweging" ten tijde van de democratische wederopbouw van Frankrijk, een omstandigheid die aanleiding gaf tot zijn roeping voor politieke studies. Het was deze politieke teleurstelling die hem tot de essentie van de politiek leidde.

In de naoorlogse periode was hij hoogleraar filosofie te Metz en voorzitter van de faculteit sociale wetenschappen van de universiteit van Straatsburg. In 1965 trad hij toe tot de faculteit van de Universiteit van Straatsburg, waar hij decaan was van de faculteit Sociale Wetenschappen en verschillende gespecialiseerde onderzoekscentra oprichtte.

Als auteur van belangrijke werken als L'essence du politique ("De essentie van het politieke"), waarin hij het specifieke karakter van de politiek trachtte te analyseren, is hij ten onrechte en ten onrechte in de vergetelheid geraakt, gezien zijn belangrijke bijdragen aan de politieke theorie en filosofie. Hij heeft in zijn werken onderwerpen behandeld als de crisis van de staat, de crisis van de waarden in het Westen, de verwarring tussen economie en politiek, de sociale kwestie, de verschillende politieke stelsels, het kapitalisme, het socialisme, het liberalisme, de sociale kwestie en de verschillende politieke stelsels: kapitalisme, socialisme, liberalisme, conservatisme... In "De essentie van het politieke" zegt hij: "Je een politieke wereld voorstellen zonder vijand en zonder oorlog, is hetzelfde als een moraal voorstellen zonder de aanwezigheid van het kwaad, een esthetiek die verstoken is van elk begrip van lelijkheid, of zelfs het verwerpen van de epistemologische waarde van dwaling".

Bovendien ontwikkelde Julien Freund zijn politieke theorie in een tijd waarin het politieke in een zware mantel van diskrediet was gehuld, en Freund nam de taak op zich om de specifieke waarde van het politieke terug te winnen door de uitwerking van een algemene theorie die de essentie ervan blootlegt. De invloed van zijn directe leermeesters, Raymond Aron en Carl Schmitt, is in zijn teksten terug te vinden, evenals de invloed van een gedegen en aandachtige lezing van de socioloog Max Weber. Deze grote politicoloog verwierf internationale bekendheid met zijn werk "L'essence du politique" (1965), dat wordt beschouwd als een van de belangrijkste teksten van de hedendaagse politieke filosofie.

De politieke theorie van Julien Freund, vooral bekend door zijn meesterwerk uit 1965, "L'essence du politique" ("Het wezen van het politieke"), berust op epistemologische en filosofische grondslagen die hij zelf heeft samengevat in zijn "theorie van het wezen". Hoewel hij dit theoretische model in de eerste plaats op de politiek toepaste, vatte hij het toch op als een instrument voor de globale analyse van sociale verschijnselen in een onto-fenomenologische en, in dezelfde zin, antropologische sleutel. Er bestaat echter nog steeds geen volledige uiteenzetting of systematische studie van deze theorie, vooral met betrekking tot twee problemen: de historische omstandigheden waarin de theorie werd gesmeed en haar algemene epistemologische bedoeling, die alleen goed kan worden begrepen in haar oorspronkelijke metafysische betekenis.

Frans filosoof, socioloog en politiek schrijver, de auteur van "De essentie van het politieke" behoort tot het geslacht van politieke theoretici of realistische denkers. En zoals zij allen, van Thucydides tot Carl Schmitt, had Julien Freund de "verbeelding van de ramp". Dit was zijn motto: "In de politiek moet men op het ergste anticiperen om het te voorkomen". Zijn werk is verspreid over boeken, honderden artikelen, notities en interviews, gepubliceerd in allerlei tijdschriften, collectieve werken en conferentieverslagen, zowel in Europa als in Amerika. Zijn werk, dat immens is, bestrijkt praktisch alle mogelijke onderwerpen van belang, hoewel zijn filosofisch-politieke, polemologische en historische studies van het sociologische denken boven alle andere uitsteken. Een van de centrale aspecten van de politieke filosofie van Julien Freund is de dialectiek van bevel en gehoorzaamheid, die door de Franse schrijver wordt beschouwd als een vooronderstelling van alle politieke actie. Het uitgangspunt van Freund is dat er een menselijke natuur bestaat, die het essentiële gegeven van het politieke is. Macht behoort tot het politieke, maar niet als een louter ding, maar als een zeer dynamische realiteit die de politiek in dubbele zin conditioneert. Er is altijd macht, wie die ook heeft, en een wezenlijke scheiding tussen mensen maakt deel uit van de essentie ervan: sommigen bevelen en anderen gehoorzamen, zodat politiek altijd gekenmerkt wordt, althans op dit niveau, door een onverbiddelijke onderwerping van de wil. Sommige hedendaagse ideologieën hebben elke uiting van macht geminacht, ervan uitgaande dat die intrinsiek slecht is. Volgens Julien Freund zijn bepaalde normativistische opvattingen van het publiekrecht in deze val gelopen door geen rekening te houden met het feit dat het bevel een beslissingsmoment inhoudt, dat dus onherleidbaar is voor elke poging tot gewone juridisering.
De essentie van het politieke.

Freund is een vrij bekende auteur in Italië en Spanje, waar zijn werk sinds de jaren negentig veelvuldig te zien is geweest. In Spanje werd zijn grote werk over "Het wezen van het politieke" - een omvangrijk traktaat van bijna duizend bladzijden - vertaald en in zijn geheel uitgegeven door de Editora Nacional in 1969. In Frankrijk zijn er echter ideologische obstakels voor zijn werk. Geruchten en legendes hebben zijn naam vergezeld, maar hij negeerde ze. Julien Freund was een van de medewerkers van GRECE (Groupement de Recherches et d'Etudes pour la Civilisation Européenne), in 1968 opgericht door Alain de Benoist, samen met Jean Claude Valla en Michel Marmin, die van een zeer hoog cultureel en intellectueel niveau waren. Julien Freund steunde de GRECE van Frans "Nieuw Rechts", het Front National en de Club de l'Horloge. In het buitengewone voorwoord dat Julien Freund schreef voor de Franse vertaling van Carl Schmitts "Der Begriff des Politischen" ("Het begrip politiek"), vinden we deze troostende en tegelijkertijd trotse woorden, want daarin ligt de eer van het politieke denken: "Laten we onszelf verdacht maken. Dit is vandaag het teken van een vrije en onafhankelijke geest". Julien Freund, een leerling van Raymond Aron en Carl Schmitt, vertegenwoordigt de waardigheid van het politieke denken in een tijdperk waarin de intelligentie wordt bevroren. Sinds het einde van de jaren zeventig is hij verbannen, een vergoeding die wordt betaald aan hen die "gelijk hebben voor hun tijd", en kennis van zijn werk is een intellectuele verplichting. Zijn boeken tegenkomen, waarvan sommige in het Spaans verkrijgbaar zijn ("La esencia de lo político", CEPC 2018; "La aventura de lo político", Encuentro 2019; "La crisis del Estado y otros estudios", Ediciones Fides 2021), is vandaag het beste tegengif tegen de politieke apathie die onze vrijheden bedreigt. Het feit dat hij wordt geciteerd zelfs zonder hem te hebben gelezen, toont hem voor wat hij werkelijk is: de jongste van onze politieke klassieken.

Vandaag wordt de afwezigheid van vijanden uitgeroepen als een triomf. Dit is de tragedie van Europa, dat in een diepe identiteitscrisis is gestort. De vernietiging van het idee van een vaderland, aldus Julien Freund, is het gevolg van het vergeten van de vijand. Julien Freund, voor velen het beeld van de vijand, heeft de verbeelding van een ramp, de mysterieuze gave van de politieke realist. Julien Freund drukt deze zeldzame geestesgesteldheid op zijn eigen manier uit: in de politiek is het altijd nodig zich in het slechtste geval te verplaatsen, een houding die ons juist in staat stelt dit te voorkomen. Dit is de meest botte manier om de goede politiek, die een bijproduct is van de ideologie van het progressivisme, te schofferen.

In zijn autobiografie schrijft hij: "Theoreticus van de vijand, ik ben mij ervan bewust dat ik de vijandschap van de professionals van de broederschap heb opgewekt alleen maar omdat ik deze politieke theorie heb uitgewerkt". Julien Freund is een ongemakkelijke denker voor de "professionals van broederschap".

Freund wijst op drie indirecte symptomen van decadentie vanuit demografisch oogpunt : de onevenwichtige verhouding tussen de autochtone bevolking en de immigrantenbevolking ; het verschil in geboortecijfer tussen de eerstgenoemde en de laatstgenoemde en tussen de autochtonen en de omringende volkeren ; en tenslotte de weerstand tegen integratie in de Europese cultuur van de allochtone bevolkingsgroepen.

Eduardo Núñez