Argentinië - November 2021 - Tussentijdse verkiezingen: trends worden bevestigd

Argentinië - November 2021 - Tussentijdse verkiezingen: trends worden bevestigd

Enric Ravello Barber

Ex: https://www.enricravellobarber.eu/2021/11/argentina-noviembre-2021-elecciones.html?fbclid=IwAR0EP_c_k1AngaiqCmuts8M3iE_5W3F3r52CqcIW0Pv-KlOCeDyGu_wXX60#.YZ0NibrjKUl

De tussentijdse verkiezingen voor het Congres en de Senaat in november 2021. In grote lijnen bevestigen de resultaten de tendensen die bij de PASO-verkiezingen van september jl. werden vastgesteld: overwinning van de centrumrechtse oppositie met 42%, duidelijke nederlaag van de Kirchneristische regeringspartij, die met 33% overblijft. Secundaire gegevens zijn de opkomst en de opmars van trotskistisch links, dat de derde politieke kracht van het land is geworden, en van ultraliberaal rechts, dat op nationaal niveau de vierde plaats inneemt, maar in Buenos Aires aan kracht wint.

Hoewel de algemene tendens dezelfde was als in september en zoals voorspeld, valt er een duidelijke nuance op te merken: de regeringspartij verliest, maar vermijdt de absolute catastrofe die door de opiniepeilingen was voorspeld.  Waarnemers en commentatoren spraken over de mogelijkheid dat de Frente de Todos (de regeringscoalitie) er niet in zou slagen de 30% te halen, wat dramatisch zou zijn gezien de twee jaar presidentschap die de tandem Alberto Fernández - Cristina Kirchner nog resteren. En hoewel de regeringspartij de controle over het Congres verliest, slaagt zij erin de controle over de Senaat te behouden.

 Hoe heeft men deze catastrofe kunnen vermijden? Door al haar electorale inspanningen te richten op de provincie Buenos Aires, het gebied waar het Kirchneristische machtsproject is gevestigd, waar zij ook de verkiezingen heeft verloren maar de kloof met de oppositie heeft gedicht. Waaruit bestond de electorale inspanning van de regeringspartij? In feite geld drukken en het electoraat dat hen in september de rug had toegekeerd, overstelpen met subsidies en officiële steun. Het is duidelijk dat het eerste gevolg van deze "electorale inspanning" een stijging van de inflatie zal zijn, een inflatie die de regering, die ze heeft veroorzaakt en teweeggebracht, zal moeten opvangen. Dit is het gebruikelijke kortetermijndenken van Kirchner. Een kortetermijndenken met een zweem van paranoia, want ondanks het feit dat hij de verkiezingen verloren heeft, heeft president Fernando voor de woensdag na de verkiezingen in Buenos Aires een demonstratie belegd om "de verkiezingsoverwinning te vieren", ten bedrage van 300.000 € waarvan een van de leuzen van het tijdperk "tegen zoveel politici" is (hij moet wel denken dat hij een filmacteur is, begrijpen wij).

Interne situatie van de twee coalities

Als we de presidentsverkiezingen van 2019 als referentiepunt nemen, heeft de regeringspartij sindsdien ongeveer 5 miljoen stemmen verloren, d.w.z. 40% van haar electoraat.  De oppositie verliest ook, in dit geval 1 miljoen stemmen, of 10% van haar kiezers.

Dit is het duidelijke gevolg van de algemene en meer dan gerechtvaardigde diepe ontgoocheling over de Argentijnse politieke klasse. Het huidige rampzalige regeringsbestuur is de erfgenaam van de onbeholpenheid van de regering Macri. Deze ontgoocheling vertaalt zich, zoals gezegd, in een toename van de onthouding en een versterking van de politieke periferie.

Het Frente de la Izquierda Unida (6,16%), van trotskistische linkerzijde, in zekere zin de ideologische erfgenaam van de guerrilla van de Ejército Revolucionario del Pueblo (niet te verwarren met de Montoneros). Na tientallen jaren slaagde zij erin opnieuw deel te nemen aan het congres van de stad Buenos Aires en vier afgevaardigden te winnen in het nationale congres.

Javier Mileu en zijn partij La Libertad Avanza (4,94%) was de vierde kracht, met lage resultaten in de rest van het land, maar met een aanzienlijke 17% in Buenos Aires, wat zich vertaalt in vijf zetels in het nationale Congres. Mileu is een rechts personage, met ultraliberale principes en duidelijke anarcho-kapitalistische trekjes. Zijn programma: "schaf de subsidies voor de armen af, schaf de pensioenen af, verlaag de belastingen voor de rijken, enz...", staat in schril contrast met de gebieden waar hij de meeste stemmen heeft: de achterstandswijken van Groot-Buenos Aires. De verklaring? Het is duidelijk: Milei houdt een harde, mediatieke, radicale, kwetsende toespraak, vergezeld van een bestudeerde media-"show" tegen de absolute onbeholpenheid van de regering en de Argentijnse heersende klasse. Zijn stem komt voort uit het weten hoe deze meer dan gerechtvaardigde vermoeidheid te leiden.

Binnen de regeringscoalities zijn er enkele spanningslijnen. In de regering Frente de Todos, tussen Cristina Kirchner en La Cámpora (de radicale en militante jongerenvleugel van Justicialismo), die voor handhaving van de huidige politieke lijn is, en president Fernández, die, altijd verlegen en timide, denkt dat het met de niet absoluut rampzalige resultaten van de verkiezingen en een zekere efficiëntie in het beheer nog mogelijk is om de presidentsverkiezingen van 2023 te winnen, iets wat vandaag meer dan hypothetisch lijkt.

In Samen voor verandering zien we dat de beste resultaten worden behaald door de Unión Cívico Radical, de traditionele Argentijnse partij die het sociaal-democratische midden en de gematigdheid vertegenwoordigt. De Radicale kandidaten staan er beter voor en doen het beter dan die van het andere onderdeel van de coalitie, de centrumrechtse PRO-partij, opgericht door Macri.  Het is een complexe situatie, want terwijl de radicalen een meer centristisch beleid voorstellen, overweegt PRO een meer liberaal discours over de economie te voeren om stemmen van Milei af te snoepen. De keuze van de oppositiekandidaat voor de presidentsverkiezingen van 2023 zal afhangen van de oplossing voor deze interne situatie.

Nog twee jaar tot de presidentsverkiezingen van 2023

De volgende afspraak in het zuidelijke land zijn de presidentsverkiezingen van 2023. De politieke klasse en de samenleving zijn reeds betrokken en gemobiliseerd voor deze beslissende verkiezingen.

Het land staat nu voor een schuldonderhandeling met het IMF. Fernández staat voor een dilemma: een overeenkomst met het IMF zou haar centristische stemmen opleveren, maar zo'n overeenkomst zou sociale bezuinigingen impliceren die Cristina en La Cámpora bereid lijken te zijn toe te staan. Misschien is dat de reden waarom Fernández de uitslag van deze verkiezingen als een overwinning viert, als ze met meer had verloren, zou haar einde geschreven zijn en zou Cristina daarom geen sociale bezuinigingen hebben toegestaan, want zelfs dan zou ze de justitiële herverkiezing in 2023 niet kunnen halen, nu is er een minimumkaart om te spelen, we zullen zien of Fernández weet hoe ze het moet doen en of Cristina haar dat zal toestaan.

Ondertussen ziet de oppositie zichzelf al als winnaar in 2023, zij heeft de moeilijke taak om een figuur te vinden die niet alleen haar huidige kiezers verenigt, maar ook in staat is om de stemmen van de Peronisten te winnen die het management van het duo Fernández-Cristina beu zijn, en dat zijn - het moet gezegd worden - miljoenen stemmen.