Robert Steuckers: Opstand of revolutie?

Opstand of revolutie?

Door Robert Steuckers

De volgende beschouwingen zijn verre van volledig en onderzoeken alle aspecten die de zeer politieke termen "opstand" en "revolutie" kunnen aannemen, zelfs op het eenvoudige definitieniveau. Het enige doel van dit document is om op didactische wijze te verduidelijken wat er met deze twee termen wordt bedoeld. Dit document heeft daarom slechts een voorbereidende functie, en niets meer. Een opstand volgt niet noodzakelijkerwijs op een opstand, noch brengt het het politieke regime ten val dat als tiranniek of onrechtvaardig wordt beschouwd. Een revolutie daarentegen gooit het bestaande regime omver en/of keert terug naar een status quo ante (wat de term etymologisch gezien eigenlijk betekent) en ontdoet zich vooral van de ballast die zich heeft opgehoopt in de neergaande fasen van het afgeschafte regime, waarin de dominante elites, efficiënt en beschermend aan het begin van hun historische traject, geleidelijk inefficiënt, tiranniek, rampzalig en genotzuchtig zijn geworden. Door deze gebreken kunnen ze niet langer regeren. Het proces van elitevernieuwing begint: de oude elite genereert niet langer een consensus (van aanvankelijk 80%) en de nieuwe elite, die volgens de criteria van Vilfredo Pareto slechts een sympathiekapitaal van 20% had, erodeert de massa van de 80% consensussteun van de aftakelende elite om uiteindelijk een massa te verkrijgen die gelijk is aan deze viervijfde van de consensus: het proces eindigt en een nieuw tijdperk begint (dat op zijn beurt zal eindigen als zijn tijd erop zit). 

Een opstand kan voortkomen uit een schadelijke spontaniteit, gekenmerkt door een onvermogen om de vijand duidelijk aan te wijzen, zoals de voortdurende agitatie van de gele vesten, hoewel bij uitstek sympathiek tegenover een republiek die nu alleen nog maar maatregelen nam die tegen het algemeen belang ingingen. Een opstand wordt ook gekenmerkt door een gebrek aan doctrinaire fundamenten, d.w.z. helderheid van geest, vruchtbare intuïtie (Hegel zei dat je die twee moest samenvoegen) en historisch geheugen. Deze enigszins anarchistische spontaniteit, dit doctrinele tekort en dit geheugenverlies leiden tot een gebrek aan organisatie, dat tegenwoordig nog geaccentueerd wordt door het verdwijnen van de militaire dienst meer dan dertig jaar geleden en, als gevolg daarvan, van reserveofficieren die geïntegreerd zijn in het burgerleven en in staat zijn om een beweging te leiden die de falende elites vervangt (nog steeds de circulatie van elites volgens Vilfredo Pareto). Het lijkt erop dat de afschaffing van de militaire dienstplicht en alle vormen van verplichte burgerdienst, die essentieel zijn voor het structureren van persoonlijkheden aan het begin van de volwassenheid, maatregelen waren waar de elites die hun mislukking voorzagen, de voorkeur aan gaven. 

Om deze drievoudige handicap van spontaniteit zonder resultaten, leerstellige tekortkomingen en gebrek aan organisatie te overwinnen, welke modellen en ideeën moeten we opnieuw op de voorgrond brengen en in onze omgeving (gezin, beroep, verenigingen) verspreiden?

Allereerst moeten we nadenken over het marxistische (en niet marxistische) onderscheid tussen "wetenschappelijk socialisme" en "utopisch socialisme", waarbij we ons natuurlijk moeten realiseren dat dit onderscheid, dat in de 19e eeuw werd getheoretiseerd, aanzienlijke aggiornamenti vereist, met name door het politieke realisme (door Marx, Engels en Lenin gedefinieerd als "materialisme") niet langer te baseren op de Newtoniaanse fysica van het begin van de 19de eeuw, maar op de fysica die volgde op de ontdekking van het tweede principe van de thermodynamica, dat vaststelt dat er algemene entropie kan zijn, en dus entropie in het systeem, of dat systeem nu het bestaande systeem is, dat tiranniek is geworden en door de marxisten als "burgerlijk" wordt voorgesteld, of het systeem dat door de revolutionairen zelf is ingevoerd (zoals bewezen door het bevriezen van de Sovjet-Unie) of door de neoliberalen sinds 1979 (zoals bewezen door de algemene terugslag in westerse samenlevingen sinds de crisis van 2008). Het natuurkundige feit van entropie, en de potentiële aanwezigheid van entropie in politieke systemen, die levende systemen zijn en daarom in alle mogelijke richtingen veranderlijk, is in tegenspraak met de lineaire/vectoriale visie op de geschiedenis die specifiek is voor de liberale samenlevingen van de 19de eeuw, een visie die marxistische militanten en revolutionairen niet hebben verworpen en koppig hebben overgenomen). 

Aan het idee van entropie in de fysica van Heisenberg kunnen we 1) dat van de natuurkundige Ernst Mach (foto) toevoegen, die theoretiseerde over het mogelijke ontstaan, op elk moment, van nieuwe waarschijnlijkheden (met heterogene en niet geheel voorspelbare resultaten) die de denkbeeldige joods-christelijke en gnostische lineariteit van de geschiedenis zouden kunnen verstoren, 2) die van de Russische revolutionair Alexander Bogdanov, die de draak stak met de marxistisch-leninistische vergoddelijking van "Materie" (uitsluitend gezien vanuit het perspectief van de newtoniaanse fysica) en voorspelde dat deze filosofische hyper-simplificatie het toekomstige gesovjetiseerde Rusland naar sclerose zou leiden. In Materialismus und Empiriocriticismus ging Lenin tekeer tegen Mach en Bogdanov met de felheid van een verbitterde priester. Een "wetenschappelijk socialisme", vandaag de dag, of beter gezegd een "wetenschappelijk politiek alternatief", moet 1) de strengheid van Marx en Engels met betrekking tot socialistische en anarchistische "utopieën" die alleen maar leiden tot onvruchtbare fantasieën en 2) de visie van Mach en Bogdanov (foto, hieronder) op de uni-vectoriële niet-lineariteit van de tijd samenvoegen, op de altijd aanwezige mogelijkheid van onvoorspelbaarheid, van waarschijnlijkheden die niet van tevoren kunnen worden vastgelegd, van terugslag, van entropie (zelfs binnen ons eigen netwerk van verenigingen en clubs).  

Een serieus revolutionair proces, in een vroeg stadium in gang gezet door metapolitieke verenigingen, kan geen genoegen nemen met vruchteloze utopieën, hippie-koterijen, gendergesekseerde gemeenschappen met een oneindig aantal societaalse-seksuele categorieën, zoals in postmoderne Fourieristische falansterieën, etc. Maar het moet ook niet, op dezelfde manier als in de begindagen van de revolutie, hetzelfde oude, hetzelfde anachronische herhalen. Maar ze mag ook niet, uit irrationele en lachwekkende toewijding, de rigiditeiten van het Leninistische discours herhalen, die voortkomen uit de goddelijkheid van een "Materie" die uitsluitend als inert wordt gezien, zonder potentiële entropie, zonder onvoorspelbare waarschijnlijkheid: De werkelijkheid leeft, het leven heeft te maken met het onvoorziene, en het kan tragisch aflopen, dus moet de "politiek-wetenschappelijke revolutionair" in het postmoderne tijdperk, dat het onze is, de mogelijkheid van zulke risico's integreren in de ontwikkeling van zijn strategieën, risico's die zich kunnen voordoen in zowel de triviale als de tragische perioden die zijn politieke gemeenschap, zijn Stad, doormaakt. Zijn model is de "Spudaïos" van Aristoteles, wiens denken flexibel, zowel redelijk als intuïtief is, en wiens levensstijl ascetisch is. 

De "politiek-wetenschappelijke revolutionair van het postmoderne tijdperk" moet zich daarom voortdurend uitrusten met een duidelijke kennis van de sociale verhoudingen in zijn Staat, zodat hij de juiste analyses kan maken en de nodige maatregelen kan voorstellen. In de context van de huidige aftakelende Europese samenlevingen betekent dit een duidelijke analyse van de schadelijke effecten van het neoliberalisme, de dominante ideologie in het Westen sinds Thatcher in 1979 in het Verenigd Koninkrijk aan de macht kwam. De verschillende verenigingen waartoe deze "politiek-wetenschappelijke revolutionairen" zullen behoren, moeten genealogische/archeologische analyses van het neoliberale fenomeen bevorderen, vergezeld van even duidelijke analyses van de penetratie in het sociale weefsel van de "ideologische schadelijkheden" (Raymond Ruyer) die verspreid worden door de hegemon, die de belangrijkste vijand is en niet de "bondgenoot en beschermer" (zoals de "mooie zielen" geloven). Twee recente werken zijn in dit opzicht interessant en verdienen het om gelezen, becommentarieerd en aangevuld te worden: 

1) van de Duitser Frank Bösch, over de fenomenen die vanaf 1979 in onze westerse samenlevingen (die "westernistisch" zijn geworden, zij het ongewild) zijn geïnjecteerd: het neoliberalisme (Thatcher kwam aan de macht in Londen), de terugkeer van de religie en de manipulatie van het islamitisch radicalisme (de terugkeer van Khomeini in Teheran), vervolgens de uitbuiting van het soennitisch islamitisch radicalisme tegen de Sovjets in Afghanistan, de opkomst van het milieu-ideologische fenomeen (met de hypothetische ontploffing van de kerncentrale Three Miles Island in de Verenigde Staten en de opkomst van de Groene beweging in Duitsland), met de onmiddellijke eliminatie van traditionalistische ecologen binnen de beweging zelf en het begin van de totale ontmanteling van de energieonafhankelijkheid van het land via de virulente beweging tegen kerncentrales), het fenomeen van de boat people als eerste manifestatie van uitgelokte en gecontroleerde migratiebewegingen, dat vandaag culmineert in wat Renaud Camus de "grote vervanging" noemt. 

Geen van de problematische fenomenen die in 1979 werden geactiveerd, heeft vandaag, in 2023, een oplossing gevonden: Het neoliberalisme heeft onze samenlevingen volledig ontwricht, stap voor stap, met telkens andere actoren, maar volgens een programma dat van tevoren is vastgesteld sinds de eerste bijeenkomsten van de Club van Rome in 1975; het neoliberalisme heeft de macht gegeven aan de financiële sector en het bankwezen, vandaar het absolute overwicht van BlackRock en GAFAM over het hele Gros-Occident (dixit Guillaume Faye) of de Americanosphère. Het islamitisch fundamentalisme, in zijn verschillende gedaanten (salafistisch, wahhabistisch, moslimbroederschap, enz.) blijft een constante, ondanks de terugslag in Syrië, Egypte, Irak en Sinkiang, waar het Arabisch militair nationalisme reageerde zoals het had moeten reageren en waar de Chinese autoriteiten zich niet hebben laten misleiden. Dit fundamentalisme kan altijd gereactiveerd worden, met name om de buitenwijken en rosse buurten van Europese steden in brand te steken, van Malmö tot Barcelona en van Nantes tot Berlijn. In Duitsland heeft het ecologisme vandaag de dag zijn echte doelen bereikt, want als het land niet zo snel mogelijk weer volledig onafhankelijk wordt op het gebied van energie (met Russisch gas en Russische en Kazachstaanse nucleaire brandstoffen), riskeert het een totale en definitieve implosie, waarbij de rest van Europa in de catastrofe wordt meegesleurd, ondanks het feit dat bepaalde soevereinisten in Parijs of Warschau hier blij mee zullen zijn.

De uitbuiting van gedwongen migratie als gevolg van door de Verenigde Staten begonnen oorlogen is buiten alle proporties gegroeid sinds de bootvluchtelingenaffaire, die toevallig de liberaal Raymond Aron en de existentialistische clown Jean-Paul Sartre samenbracht, met de zegen van André Glucksmann (een mediaproductie?). Met Merkel zal deze drift in 2015 zijn hoogtepunt bereiken, niet alleen in Duitsland maar in heel Europa. De neoliberale machthebbers vinden in deze bonte verzameling mensen goedkope arbeidskrachten voor bullshit jobs en zetten een proces van algemene verlaging van de reële lonen in gang. Milieuactivisten, die zich hullen in alle morele deugden, ondersteunen het fenomeen, waarbij dit keer niet alleen de industrie maar het hele sociale weefsel wordt vernietigd en tegelijkertijd de socialezekerheidsstructuren worden geïmplodeerd (bij voorbeeld in Duitsland), wat de neoliberalen niet onwelgevallig is. 

Een "politiek-wetenschappelijke" analyse van onze huidige politieke realiteit vereist daarom dat we een genealogie van de ideologische onruststokers aan de macht kennen, onze kritiek aan hen populariseren en verspreiden: om een alternatief verhaal te smeden, gericht op het onderuit halen van het dominante neoliberale-ecologische-immigratieverhaal, dat in 1979 werd geboren en dat bepaalde convergenties verklaart, zoals bijvoorbeeld het jabberende, mediagenieke paar van de Vlaamse Thatcheriet Guy Verhofstadt en de permissieve festivist Daniel Cohn-Bendit, avatar van de Parijse mei 68 en hoofdfiguur bij de Duitse en Franse Groenen. Dit duo laat duidelijk zien dat er een convergentie is tussen neoliberalisme en milieuactivisme, tussen neoliberalisme en festivisme. En dat deze convergentie niet noodzakelijkerwijs recent is, maar al lang op de agenda stond, sinds het oorspronkelijke programma.  

2) Het tweede boek om te herlezen en over na te denken is No Society van Christophe Guilluy. De titel van dit nauwkeurige werk, dat zeer nuttig is voor het verwoorden van onze "goede werken", is ontleend aan een kernachtige zin van Thatcher: "There is no society". Hiermee bedoelde de Iron Lady dat er alleen "individuen" waren, die zichzelf moesten helpen of sterven moesten als ze dat niet deden. Maar afgezien van dit eenvoudige, uiterst beknopte pleidooi voor absoluut individualisme, was er een maniakaal en woest verlangen om eerst alle westerse samenlevingen en daarna alle samenlevingen op de planeet te deconstrueren, te ontrafelen en te vernietigen. De gruwel is tegenwoordig bijna compleet: Macron, bijgenaamd "de Thatcher van Frankrijk", vervult de wens van de Iron Lady, minder dan tien jaar nadat ze van leven naar dood ging. Deze Macroniaanse prestatie gaat gepaard met een ongekend "societale radicalisme", dat Thatcher niet had kunnen verwoorden als leider van een zogenaamde "conservatieve" partij. Het maatschappelijke en gendergerelateerde delirium is effectiever in het ontrafelen van samenlevingen dan de toespraken van de voormalige Britse premier.

Het huidige utopisme heeft alle (wetenschappelijke) analyse verworpen, met dit verschil dat dit utopisme zichzelf niet langer "socialistisch" noemt, maar voortkomt uit een cocktail van neoliberalisme, diffuus ecologisme, genderisme, festivisme, postmodernisme enzovoort. Voor Guilluy is het de wereld daarboven, die van de elites (neoliberalen in dit geval), die het Aristotelische, klassieke, Helleense en Romeinse idee van het "Algemeen Welzijn" heeft losgelaten, waardoor de landen van de Americanosfeer, inclusief de Verenigde Staten, in een chaos zijn gestort waarin alles als relatief wordt gezien, transformeerbaar naar believen ondanks het natuurlijke gegeven, en waarin alle verworvenheden van de beschaving worden gehekeld als strijdig met een moralisme zonder grenzen. Er is niet alleen een "dissamenleving/ "dissociété" (Marcel Decorte), er is ook een "a-samenleving" / "a-société" ("There is no society"). Met Thatcher implodeerde en verdween het hele sociale weefsel, alle gemeenschappen, van de Britse arbeidersklasse. De verwoestingen zijn niet langer beperkt tot de arbeidersklasse van de industriële wereld die in de 19e eeuw is ontstaan. Ze strekken zich nu uit tot alle sociale categorieën die we gewoonlijk onder de vage noemer "middenklasse" scharen: het verval is overal voelbaar. Guilluy is echter optimistisch en stelt zich voor dat de soft power van de werkende klassen de "hogere klassen", de "wereld daarboven" zoals hij ze noemt, uiteindelijk zal dwingen om de wensen van het volk te accepteren of te verdwijnen. Het is duidelijk dat dit niet gemakkelijk zal zijn. En metapolitieke en politieke waakzaamheid is belangrijker dan ooit. 

De desintegratie van onze samenlevingen vordert overal. De eerste revolutionaire daad, als we niet in het stadium van louter opstanden willen blijven, is het systematisch deconstrueren van de verhalen van de hegemoon en zijn soft power, en het genadeloos bestrijden door middel van teksten, toespraken en video's van de ideeën die worden overgebracht door de binnenlandse dienaren van de hegemoon die de symptomen en kwalen van het verval in stand houden. Een duidelijke analyse van de macro-economische situatie waarin de EU zich vandaag de dag bevindt, is nodig om een uitdagend discours in de meest voor de hand liggende concreetheid in te zetten: het machtige soft power-complex dat milieuactivisme, neoliberalisme, festivisme en gendercratie (om er maar een paar te noemen) heeft samengesmolten, heeft onze landen in een gevaarlijke onzekerheid gestort: goedkope energie is verdwenen, in overeenstemming met de duidelijke wens van de hegemoon om zijn bondgenoten, die zijn belangrijkste concurrenten zijn, tot zinken te brengen, en deze goedkope energie is niet alleen Russisch gas, maar ook Kazachse en Russische nucleaire brandstoffen.

De Duitse Groenen, met Annalena Baerbock en Robert Habeck, steunen het Amerikaanse standpunt en ruïneren het land bij voorbaat voor vele decennia: deze feiten hebben een geschiedenis, die van de inzet van deze ideologische schadelijkheden in onze samenlevingen voor meer dan vier decennia, zodat we momenteel onder een "anarcho-tyranniek" regime leven: Hegel zag tirannie als de "these" en anarchie als de "antithese", die bestreden moesten worden door een synthese gebaseerd op rechtvaardigheid (het justicialisme van Peron in Argentinië) en "geordende vrijheid" (Duits ordo-liberalisme tegenover het vernielende liberalisme van de Angelsaksische scholen). Vandaag de dag is de situatie anders: tirannie en anarchie hebben gemene zaak gemaakt tegen de "synthese" van orde en rechtvaardigheid in wording, de wording waar Guilluy voor pleit en die hij meent te kunnen ontdekken in de omwentelingen van de hedendaagse Franse samenleving. We moeten over deze kwesties praten. Eindeloos. Degenen die dat niet doen, of niet genoeg praten, of over onbelangrijke onderwerpen orakelen, zijn wat Hegel "mooie zielen" noemde. De "mooie ziel" is niet alleen bang om zich te engageren, maar ook om dingen recht voor zijn raap te zeggen. Ze wordt gekenmerkt door "zwakte tegenover de werkelijkheid". 

De resultaten van de genealogie van het wanbeleid dat ons naar de huidige anarcho-tyrannie heeft geleid, stellen ons in staat om onze vijanden en de beïnvloeders van de hegemoon (Groenen, Young Global Leaders, door Soros gesponsorde NGO's, etc.) te identificeren. De vijand is dus aangewezen, zoals aanbevolen door Carl Schmitt en Julien Freund. Het is aan ons om een depreciërend en denigrerend vocabulaire te smeden en te verspreiden om de vijand af te schilderen, waar we onophoudelijk op moeten hameren. In dit offensieve kader is de vijand die mij ontkent en wil dat ik verdwijn wel degelijk aanwezig, in tegenstelling tot de cenakels van "mooie zielen" die met Jan en iedereen willen "dialogeren" of "debatteren" om onzin uit te kramen die tot niets zal leiden. De doctrinaire fundamenten, ontleend aan Aristoteles, de Romeinse tradities (Tacitisten, zoals de Spaanse denkers zeggen), de conservatieve revolutie, Carl Schmitt, de Italiaanse scholen (Pareto, Mosca), de non-conformisten van de jaren 1930, moeten verfijnd en duidelijk gemaakt worden, om, elke dag dat de goden ons schenken, de stormrammen voor te bereiden die de anarcho-tyrannie omver zullen werpen. Naast dit offensief, dat ons onderscheidt van de vegetatieve en vaticineuze "belles âmes", moeten we een evenwichtige en alternatieve politieke vernieuwing voorstellen, gebaseerd op het Griekse ideaal en zelfs op de vergeten idealen uit La Citadelle van Antoine de Saint-Exupéry.  

Voorstellen voor politieke vernieuwing moeten de historisch overgeërfde samenlevingsstructuren respecteren en - in tegenstelling tot Thatchers "There is no society" - een samenlevingsideaal ontwikkelen dat tegelijkertijd natuurlijk, landelijk en traditioneel is buiten de metropolen (bijvoorbeeld in perifeer Frankrijk volgens Guilluy) en stedelijk, vakbond- en beroepsgesteund in steden en industriële centra. De derde functie van traditionele samenlevingen is aanzienlijk gegroeid en gediversifieerd, van de veertig ambachten van het Brussel van het Ancien Régime tot het oneindige aantal ambachten en productieve functies van vandaag, ambachten en functies die een impact hebben op de verharding van de Polis (zoals Clausewitz en Saint-Exupéry het zagen). De Argentijnse modellen, getheoretiseerd tijdens het Peronistische tijdperk, in het bijzonder door Jacques de Mahieu (die meer presteerde dan alleen rechercheren wat eventuelle Scandinaviërs voor Columbus op het Amerikaanse continent deden) en met volharding en toewijding nagestreefd door onze vriend Prof. Alberto Buela, zijn op dit gebied zeker een kijkje waard, en we zullen er later op terugkomen. 

Deze Argentijnse modellen en de Aristotelische traditie (Yvan Blot!) postuleren een efficiënte sociaaleconomische organisatie naar het voorbeeld van wat de Duitse Tat Kreis tijdens de Weimarrepubliek voorstond en waarvan de avatars al hun relevantie behielden ten tijde van het economische wonder van de jaren 1960.  Dit zijn voorbeelden die duidelijk binnen de concrete werkelijkheden vastzitten en niet in de marges ervan zweven. In dat geval zouden we te maken hebben met een "utopisch communitarisme", parallel aan het "multiculturele communitarisme" van de dominante ideologie, een "utopisch communitarisme" dat van ons evenveel sarcasme verdient als Marx en Engels richtten op het "utopisch socialisme". 

De inzet van zo'n metapolitieke strijd en de wens om onze volkeren weer een "ideaal van gemeenschap" terug te geven, stuiten echter op handicaps die voorheen niet bestonden, of wel bestonden, maar in mindere mate. Onze samenlevingen zijn veel meer ontwricht dan de arbeidersklasse in de tijd van Marx. Dit is inderdaad het effect van de "There is no society" die Guilluy aan de kaak stelt. De afwezigheid gedurende meer dan dertig jaar van militaire dienst, een leertijd in het samenleven tussen klassen, en de geleidelijke verdwijning van de padvinderij op grote schaal, heeft het mannelijk geslacht beschadigd, gedesoriënteerd en onbekwaam gemaakt om een opstand, om niet te zeggen een revolutie, te organiseren: u hoeft alleen maar te kijken naar de houding van de demonstranten tegenover de wanordediensten van Macron in Frankrijk en die van de Serviërs in Kosovo tegenover de Italiaanse en Hongaarse NAVO-soldaten, begin juni 2023. We leven, zegt Eric Sadin, in het tijdperk van de individu-tyrant: dat wezen zonder substantie dat de feiten waarmee hij geconfronteerd wordt, ordent, sorteert, verandert en zijn levensstijlen aanpast aan zijn stemmingen en ergernissen. Zulke persoonlijkheden zijn wispelturig, niet in staat om standvastig en duurzaam te zijn, wezens die gemaakt zijn om in "post-waarheid" te leven. 

De huidige maatschappij wordt gekenmerkt door een verkeerd gebruik van sociale netwerken: onze tijdgenoten, zelfs de jongeren, blijven thuis voor hun scherm, terwijl deze houding nauwelijks goed is voor oude mensen zoals ik. De oude houding van naar de bistro gaan om kaarten uit te wisselen, bekers leeg te drinken en commentaar te geven op sociaal, economisch en politiek nieuws was constructiever. Maar je moet met je tijd meegaan. Ons voorbereiden op de revolutie betekent dat we maximaal gebruik moeten maken van de bestaande technieken, zelfs als die ons doen gruwelen en zelfs als we zien dat ze essentiële deugden (in de Romeinse betekenis van het woord) opdrogen. Dit is de les die Ernst Jünger ons leerde in Stahlgewittern, in zijn beschouwingen over de technisering van oorlog en in Der Arbeiter.  Computertechnologie, de informatiesnelwegen waar eind jaren '90 zo prat op werd gegaan, stellen ons voorlopig in staat om een alternatieve ideologie te verspreiden die radicaal tegenover de dominante ideologie en politieke correctheid staat, in feite om de pers te vervangen onder orders die door de hele economie worden gefinancierd. De eerlijke scepticus (of samenzweringsstrijder?) die zichzelf vroeger cultiveerde door elke dag de pers van zijn keuze te lezen en er samen met zijn vrienden commentaar op te geven, moet nu de eerlijke scepticus-complotist van het post-truth tijdperk worden, die minstens vier alternatieve artikelen per dag tot zich moet nemen, afhankelijk van zijn interessegebieden, en deze moet delen op de verschillende manieren die beschikbaar zijn op het World Wide Web. Het draait allemaal om delen, niet om op 'Vind ik leuk' te klikken zoals de overgrote meerderheid van postmoderne zombies het doen. Het delen van teksten en video's moet inzetten op viraliteit, het begin van een reactiviteitspool die het gevoel van opstand, de werkelijke maar nog onvoldoende opstanden, zal transformeren in een pre-revolutionaire stroming, de voorkamer van een revolutie die de Hegelse "goede zielen" in de steek zal laten en de vijand zal elimineren (in al zijn varianten die sinds het noodlottige jaar 1979 in onze samenlevingen zijn geïnstalleerd). Deze revolutie zal niet langer utopisch zijn. 

Robert Steuckers, Vorst-Flotzenberg, juni 2023.