Pentti Linkola - Kan het leven zegevieren?

Pentti Linkola - Kan het leven zegevieren?

door Joakim Andersen

Bron: https://motpol.nu/oskorei/2020/04/05/pentti-linkola-can-life-prevail/

De Finse schrijver en ecoloog Pentti Linkola is overleden, 87 jaar oud. Linkola, een van de meest compromisloze milieuactivisten van onze tijd, heeft een aanzienlijk aantal controversiële citaten uitgebracht over onderwerpen die variëren van de bevolkingscrisis en de moderne technologie tot democratie en immigratie. Niet in de laatste plaats daardoor heeft hij ook een geleidelijk groeiende aanhang en sympathie verworven in delen van alternatief rechts. Wat men ook vindt van de oplossingen die hij voorstelde, Linkola was een dankbare kennismaking.

Zelf leefde hij zoals hem geleerd was, moderne technologie zoveel mogelijk vermijdend. Linkola zelf had jarenlang de kost verdiend als visser en had als ornitholoog door heel Finland gereisd. In die tijd had hij met eigen ogen gezien hoe de Finse natuur werd vernietigd, niet in de laatste plaats door de nieuwe bosbouw. Linkola's liefde voor het Finse oerwoud was diep: "Ik had de tijd om vele maagdelijke bossen te zien die onaangeroerd waren door de bijl... men kon kilometers en kilometers door de Vienaanse wildernis van Mujejärvi en Jonkeri, Nurmes en Kuhmo lopen zonder een enkel menselijk spoor te vinden... het is op deze plaatsen dat ik voor het eerst de betekenis van het woord 'verrukking' heb geleerd", schreef hij in de bloemlezing Can Life Prevail. Hij was getuige van de teloorgang van dit oerwoud in zijn eigen leven, en dat gold ook voor de oudere Finse cultuur waarin hij opgroeide.

Linkola is beschreven als een biocentrist, en noemt zichzelf een "beschermer van het leven". Zijn uitgangspunt was de liefde voor het leven, en niet alleen het menselijk leven. Linkola hield van zowel planten als dieren, en van de diversiteit die het leven creëerde. De moderne maatschappij verdringt dit leven, en hij gaf verschillende voorbeelden uit zijn eigen ervaring van hoe de bosbouw bossen heeft gekapt die enkele decennia geleden nog oneindig leken, en hoe de moderne bosbouw biologisch complexe omgevingen met massa's dieren en planten reduceert tot biologisch arme dorre woestenijnen. Wat in dit verband verrassend kan zijn, is hoe Linkola's biocentrisme in verband kan worden gebracht met een vaak meedogenloze benadering van het menselijk leven. Hij zag de mens in het algemeen, en de moderne beschaving in het bijzonder, als een bedreiging voor de rest van het leven. Hieraan gekoppeld zijn enkele van zijn meest twijfelachtige citaten, zowel menselijk als PR-technisch.

Linkola kwam vaak naar voren als een bijzonder Finse denker, een vertegenwoordiger van de persoonlijke en belangrijke relatie met de natuur die veel Finnen tot in de moderne tijd hadden. Tegelijkertijd was hij een vertegenwoordiger van een bijna premoderne visie op verschijnselen als hygiëne, zwaarlijvigheid en lichamelijke arbeid. Hij zou de moderne technologie kunnen aanvallen vanwege de welvaart die zij heeft gebracht, een welvaart die heeft geleid tot "een enorme daling van onze levensstandaard door massale werkloosheid (met inbegrip van zinloze bijstandsbanen en studiecursussen), frustratie, leegte en een toenemende kloof tussen generaties en geslachten". Lichamelijk werk had de voorkeur, lichamelijke gezondheid ook. Linkola zag werk zelf als existentieel cruciaal voor de mens, "de mens, en specifiek de noordelijke mens, is in de eerste plaats een actief schepsel, dat aangenaam zwoegen als een eerste levensbehoefte ziet". Hij kon de moderne dierenrechtenbeweging met gemengde gevoelens bekijken, waarbij hij hedendaagse culturele verschijnselen in de vorm van "angst voor de dood en lichamelijke ontberingen" tot de drijvende krachten ervan rekende.

Liberalisme en individualisme

Linkola was controversieel, en is onder andere beschreven als een eco-fascist. De reden hiervoor is niet in de laatste plaats dat hij een realist was wat zijn fundamentele waarden betreft. Zijn doel was het leven en zijn diversiteit te beschermen, en toen hij bijvoorbeeld merkte dat de massale immigratie naar Europa het milieu verder aantastte, was hij niet gebonden aan politiek correcte gevoeligheden om te zwijgen. Net als de Amerikaanse milieuactivist Edward Abbey had hij zijn leven dicht bij de natuur geleefd, en net als hij was hij een tegenstander van massa-immigratie. Maar waar Abbey anarchist was, was Linkola voorstander van een veel strengere controle van de maatschappij. Snelwegen moesten worden verboden, consumptie verminderd, het krijgen van kinderen beperkt, enzovoort.

Tegelijkertijd zag hij de milieucrisis als een natuurlijk gevolg van enkele van de bouwstenen van de moderne samenleving. Het is bijvoorbeeld gebaseerd op individualisme en democratie. Linkola nam een realistisch standpunt in ten aanzien van de menselijke aard en stelde dat mensen te comfortabel zijn om "ervoor te kiezen" hun consumptie tot een duurzaam niveau te beperken. Hij zag ook het kapitalisme als deel van het probleem, omdat het dieren en de natuur reduceert tot hun economische waarde. Dit hangt samen met de ideologie van de "mensenrechten", die alle waarde van niet-mensen abstraheert. Linkola was geen voorstander van dergelijke "rechten" en betoogde dat dieren wel degelijk een hogere waarde kunnen hebben dan mensen, en dat sommige mensen minder waardevol kunnen zijn dan anderen.

Linkola's diep-ecologische kritiek tastte dus de grondslagen van de moderne samenleving aan. Zijn oplossingen waren niet minder radicaal, en berustten onder meer op de afschaffing van de democratie en het marktkapitalisme. Hoe dit precies moest worden bereikt, bleef echter een mysterie, en dat was een van Linkola's zwakke punten. Hij wist wel wat er moest gebeuren, maar niet hoe, welke maatschappelijke groeperingen het noodzakelijke beleid zouden steunen, enzovoort. De compromisloze en anti-humanistische retoriek was ook een zwak punt. Maar als vertegenwoordiger van het diep ecologisch en biocentrisch perspectief blijft Linkola een waardevol denker, niet in de laatste plaats omdat hij leefde zoals hij onderwees en omdat zijn perspectief gekoppeld was aan een "aarts-Finse" benadering van cultuur, werk en andere zaken.

Can Life Prevail is hier en elders verkrijgbaar: https://arktos.com/product/can-life-prevail/

Woord van de uitgever:

Nu de trein van de beschaving met steeds grotere snelheid richting zelfvernietiging dendert, is de meest dringende vraag waarvoor de mensheid zich in de 21ste eeuw gesteld ziet, die naar het behoud van het leven zelf. Can Life Prevail? biedt een radicaal en toch stevig onderbouwd perspectief op de ecologische problemen die zowel de biosfeer als de menselijke cultuur bedreigen. Met essays over onderwerpen zo divers als dierenrechten, uitsterven, ontbossing, terrorisme en overbevolking, maakt Can Life Prevail? de heldere, uitdagende teksten van Linkola voor het eerst beschikbaar voor het Engelssprekende publiek.

    "Door zijn bossen te decimeren heeft Finland de grond voor welvaart geschapen. We kunnen de welvaart nu danken voor het feit dat ze ons - onder andere - twee miljoen auto's, miljoenen gloeiende, elektronische amusementsdozen en vele onnodige gebouwen heeft gebracht die de groene aarde bedekken. Overvloedige rijkdom heeft geleid tot gokken op de markt en ongebreidelde sociale onrechtvaardigheid, waarbij "het gewone volk" uiteindelijk bijdraagt aan de aanleg van golfbanen, vijfsterrenhotels en vakantieoorden, terwijl de Zwitserse bankrekeningen worden vetgemest. Bovendien zijn de mensen in de rijke landen de meest gefrustreerde, werkloze, ongelukkige, suïcidale, zittende, waardeloze en doelloze mensen in de geschiedenis. Wat een miserabele ruil."

Pentti Linkola werd in 1932 in Helsinki, Finland, geboren. Nadat hij het grootste deel van zijn leven als beroepsvisser had gewerkt, leidt hij nu nog steeds een eenvoudig bestaan op het platteland. Linkola is een bekende figuur in Finland en heeft sinds de jaren zestig talrijke boeken en essays over het milieu gepubliceerd. Vandaag is hij een van de belangrijkste exponenten van de filosofie van de diepe ecologie.