Oekraïne-conflict: Onduidelijke rolverdeling Het standpunt van de krant Junge Freiheit (Berlijn)

Oekraïne-conflict: Onduidelijke rolverdeling

Het standpunt van de krant Junge Freiheit (Berlijn)

Thorsten Hinz

Bron: https://jungefreiheit.de/debatte/kommentar/2022/ukraine-konflikt/
    
De muren tussen Rusland en het Westen zijn sinds 1986 niet meer zo koud geweest als nu, toen Sovjet-secretaris-generaal Michail Gorbatsjov sprak van het "gemeenschappelijk huis van Europa" en opriep tot materiële en verbale ontwapening aan alle kanten. Alleen blijkbaar zijn de rollen in het Oekraïne-conflict duidelijk verdeeld: Aan de ene kant het vrijheidslievende, democratische Oekraïne, dat vasthoudt aan zijn soevereine recht om lid te worden van de NAVO en steun krijgt van het Westen, dat zo zijn universele waarden en idealen hoog houdt. Zo is er het despotische Rusland, dat bazelt over omsingeling en dreiging om zijn imperiale reflexen te rechtvaardigen en zich te bewapenen om zijn buurland binnen te vallen.

De VS en Groot-Brittannië leveren wapens aan Oekraïne. In Duitsland gaan luide stemmen op om met de leidende VS de handen ineen te slaan en gezamenlijk blijk te geven van hardheid. In een appel van ongeveer 70 min of meer Oost-Europa-deskundigen in Die Zeit wordt opgeroepen een einde te maken aan de "bijzondere weg die Duitsland in de Oostpolitiek is ingeslagen" en "doeltreffender op te treden" tegen Moskou. Reeds Poetins "aanval op Oekraïne in 2014" - dat wil zeggen de bezetting van de Krim - hield rechtstreeks verband met "de voorafgaande 20 jaar van Duitse politieke passiviteit tegenover het Russische neo-imperialisme".

In dergelijke vertogen neemt een hypermorele opvatting van politiek toe tot het punt van absurditeit. Wanneer de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov voor de camera tegen de Duitse nieuweling spreekt over zijn verlangen naar betere "Russisch-Amerikaanse betrekkingen" - in plaats van Russisch-Duitse - is de taalkundige verspreking ook een verduidelijking van machtspolitieke realiteiten.

Solidariteit met Oekraïne

Officieel verklaart Berlijn zich solidair met Kiev om realpolitik te bedrijven. De door historische catastrofen bevestigde waarschuwing van Bismarck om de banden met Rusland nooit te verbreken, heeft nog steeds effect. Bovendien zijn de sociaal-democraten nog steeds onder de indruk van de Ostpolitik van Willy Brandt. Ook CSU-leider Markus Söder stelt zich demonstratief op als staatsman: Rusland is een grote mogendheid en zeker een moeilijke partner, maar geen vijand. Hij verwerpt de uitsluiting van het Swift-financiële stelsel en de annulering van de Nord Stream 2-pijpleiding in de Oostzee. Zelfs Annalena Baerbock's verschijningen missen Groen dogmatisme.

De SPD-deskundige voor buitenlands beleid en Bismarckiaan Egon Bahr zei tegen schoolkinderen: "Internationale politiek gaat nooit over democratie of mensenrechten. Het gaat om de belangen van staten. Onthoud dat, wat ze je ook vertellen in de geschiedenisles."

Poetins in het Westen schandalig uitgevallen uitspraak dat de ineenstorting van de Sovjet-Unie de "grootste geopolitieke catastrofe van de 20e eeuw" was, is vanuit Russisch perspectief een nuchtere balans: Rusland heeft zijn ijsvrije toegang tot de Oostzee grotendeels verloren. De afscheiding van Oekraïne heeft de positie van Rusland aan de Zwarte Zee aanzienlijk verzwakt; Odessa, de toegangspoort voor de handel met de Middellandse Zee en daarbuiten, is verloren gegaan. De bezetting van de Krim was dus een noodstop in de wereldpolitiek.

Rusland en zijn slopende conflicten

Onaangetast blijft Zbigniew Brzezinski's opmerking geldig dat Rusland geografisch niet langer "gemakkelijk toegang had tot de buitenwereld" en dat het werd bedreigd met slopende conflicten met de naburige islamitische republieken op zijn westelijke, zuidelijke en oostelijke flanken. "Alleen de onbewoonbare en ontoegankelijke noordelijke permafrost gebieden lijken nog steeds geopolitiek veilig."

Dit betekent de strategische wurging van de voormalige supermacht. Met de toetreding van Oekraïne tot de NAVO zou de strop nog strakker worden. Het is demagogisch wanneer de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken tijdens zijn bezoek aan Berlijn vraagt: "Welke troepen omsingelen wie? Welk land heeft met geweld het grondgebied van een ander land opgeëist?" De VS hebben sinds 1991 miljarden dollars geïnvesteerd om Oekraïne intellectueel en economisch aan hun kant te krijgen. Westerse krachten en financiers hadden ook een hand in de Maidan-opstanden. De toetreding van Kiev tot de NAVO zou de geostrategische overgave van Moskou militair bezegelen.

De Britse minister van Defensie, Ben Wallace, deed de omsingeling van Rusland af als een hallucinatie. Per slot van rekening grensden slechts vijf van de dertig bondgenoten aan Rusland en slechts een zestiende van zijn grenzen aan de NAVO. Deze relatie zou echter abrupt veranderen met het NAVO-lidmaatschap van Oekraïne. Onbedoeld geeft Wallace op de website van zijn ministerie een tegenargument door te herinneren aan de oude Russisch-Britse wapenbroederschap die Napoleon en Hitler versloeg. Deze overwinningen waren voor een groot deel te danken aan de strategische diepgang van Rusland, waardoor de Grande Armée en de Wehrmacht over te lange, onbeheersbare aanvoerlijnen beschikten. Een opmars van de NAVO naar de oostgrens van Oekraïne zou de diepte weer drastisch inkorten.

Duitsland als risicofactor

Voor de Angelsaksische meesterbreinen van de geopolitiek, Halford Mackinder en Nicholas J. Spykman, bestond de taak van een echte wereldmacht erin de heerschappij te verwerven over de Euraziatische landmassa die, samen met Afrika, het "wereldeiland" vormde. "Wie Oost-Europa regeert, regeert het binnenland; wie het binnenland regeert, regeert het wereldeiland; wie het wereldeiland regeert, regeert de wereld."

Het "hartland" omvat het Europese deel van Rusland en West-Siberië. Mackinder zag een risicofactor in Duitsland, dat op dat moment technisch en organisatorisch zeer capabel was, omdat het door zijn verbinding met het Russische kerngebied in staat was de Angelsaksische suprematie uit te dagen.

Momenteel wordt Europa door de VS gezien als een "nuttige springplank" (Brzezinski) voor hun geopolitieke ambities. De Oekraïense ambassadeur in Berlijn voelt zich hun aangewezen woordvoerder, en hij veroorlooft zich een impertinente toon tegen zijn ontvangende land. Vlaggen botsen ook tussen NAVO-partners in de kou.