Vormen van wereldbeelden

Vormen van wereldbeelden

door Pierluigi Fagan

Bron: Pierluigi Fagan & https://www.ariannaeditrice.it/articoli/forme-delle-immagini-del-mondo

Geopolitiek" ontstond als discipline meestal met het artikel van de Engelse politiek geograaf Halford J. Mackinder, dat "Geographical Pivot to History" uitkwam in 1904.

Er zij op gewezen dat Mackinder systeemgericht was, want hij was niet alleen geograaf en politicus, maar ook de eerste directeur van de London School of Economics (LSE). In de imperiale tijd in het Verenigd Koninkrijk las Mackinder de wereld dus met een mentaliteit waarin geografie, politiek en economie verschillende beschrijvingen waren van hetzelfde object. De logica van het imperium vereiste het. De wereld is als dat, allemaal met elkaar verweven (cum-plexus), wij zijn het die haar lezen in verschillende incommunicerende disciplines, een absurditeit waarvan velen denken dat het de enige manier is om kennis te ontwikkelen.In ieder geval was Mackinder geobsedeerd door het gevaar van continentale ontwikkeling onder leiding van het toenmalige Russische Rijk. Als er op het continent een territoriaal grote en machtige macht zou ontstaan, zoals de Britten op een eiland, zouden zij het risico lopen perifeer te worden. Waar kwam dat dringende gevoel van gevaar vandaan?

Er moest iets actueel zijn, hoewel de Britse strategische bezorgdheid over het gevaar dat de Russen een hegemon van de grote continentale ruimten zouden worden al lang bestond, zie de Krimoorlog.

In 1900, op de wereldtentoonstelling in Parijs, presenteerden de Russen voor het eerst plannen voor een ongelooflijke spoorlijn die het verre westen zou verbinden (verbinden is mogelijk verenigen) met het Russische verre oosten. Het werd de Trans-Siberische Spoorweg genoemd en zou net het jaar voor het oprichtingsartikel van de Engelsman worden voltooid. Het was deze mededeling die de Britse keizerlijke elites zorgen baarde en Mackinder maakte er "zijn eigen tijd in gedachten geleerd" van door de discipline uit te vinden. Er waren in het verleden andere lezingen van politieke geografie geweest, maar volgens afspraak werd de discipline geboren met zijn artikel.

Zeggen dat politiek tussen naties wordt gelezen met de geografie waarop de systemen zich bevinden. De systemen zijn de staten, maar het zijn hun onderlinge relaties die van invloed zijn op geopolitieke conflicten. Interrelaties kunnen immaterieel zijn, bv. het delen van een munt, een reeks multilaterale organisaties, algemene juridische conventies of specifiek voor economische activiteiten (bv. globalisering in WTO-stijl of nu democratieën versus autocratieën).

Maar ze zijn vaak materieel, bijvoorbeeld spoorwegen in het genoemde geval, olie- en gaspijpleidingen, internetnetwerken (bijvoorbeeld het nieuwe Amerikaanse Starlink-satellietsysteem dat eerst aan de Oekraïners en nu aan de Iraniërs in opstand tegen de plaatselijke macht ter beschikking is gesteld), scheepvaartroutes en nog veel meer.

Geopolitieke conflicten zijn dus ook conflicten over de vorming, uitbreiding en veiligheid van netwerken die machten verbinden met perifere vazalstelsels. Iets wat we op school bestudeerden over de Romeinen en hun fixatie op aquaducten en wegen. Of de Chinezen van vandaag voor het Belt and Road Initiative.

De wereld is multidimensionaal, het conflict is multidimensionaal, ons vermogen om multidimensionale zaken te lezen hapert. Het is een duidelijke bedoeling om u niet alleen rechtstreeks te vertellen wat u moet denken, maar ook om u op te leggen hoe u kunt denken. Door de weg op te leggen hoeft u uw denken niet eens te forceren in de gewenste richting, u kunt gewoon niet anders denken. Vissen denken niet "ik ben in de zee", zij hebben eenvoudigweg niet het vermogen om te denken dat er iets anders is buiten de zee.

Het treffen van North Stream 1 en 2 maakt duidelijk dat de ontkoppeling tussen de Europese vraag naar energie en de Russische leverancier onomkeerbaar is. Aangezien de winter eraan komt en de

Europeanen hun trouw aan het Oekraïense conflict kunnen bekoelen, is het beter om duidelijk te zijn.
Velen hebben hun hersenen zo ingesteld dat ze onmiddellijk denken dat de Russen het hebben gedaan. Laat staan dat de knop die het gas regelt of laat stromen al in handen is van de Russen, die er niet voor terugdeinzen om hem dicht of open te draaien naargelang de geopolitieke bedoelingen. Aangezien hun hersenen op een bepaalde manier bedraad zijn, zullen ze er niet aan twijfelen dat het, in plaats van de knop open en dicht te draaien, handiger is om hun eigen aangelegde leidingen met veel moeite en kosten op te gaan blazen, waardoor ze een echt ernstig probleem voor zichzelf creëren. Weet je, het zijn Russen, ze zijn slecht, en slechteriken zijn vaak ook dom. Maar dat geldt ook voor de goeden en soms zijn het de goeden die slecht zijn.

Of misschien moet men in deze zaken niet de categorieën goed en slecht toepassen, maar alleen de koudere categorieën van geopolitiek belang, die de meesten niet kennen. Dus nu, in de Oostzee, zullen de vissen naar hun zee kijken en denken: glad, sprankelend of ...