De toekomst van kernenergie

De toekomst van kernenergie

Leonid Savin

Bron: https://www.geopolitika.ru/article/budushchee-atomnoy-energetiki

Rusland wordt leider en belangrijke speler in de industrie

Eind april 2023 vond er een belangrijke gebeurtenis plaats: de eerste lading brandstof van de Russische onderneming Rosatom werd geleverd aan de kerncentrale van Akkuyu in Turkije. Rond dezelfde tijd zeiden een aantal Europese leiders dat ze geen sancties tegen de Russische kernenergiesector zouden opleggen en ondersteunen.

Kernenergie is namelijk een van de meest veelbelovende sectoren ter wereld. Deze industrie omvat kennisintensieve technologie en een speciaal veiligheidssysteem, waardoor het een complexe en tegelijkertijd kritieke industrie is voor de landen waar deze wordt gebruikt.

Hoewel de publieke opinie, zowel in het Westen als in het Oosten, kernenergie als potentieel gevaarlijk beschouwt (vanwege de rampen in Tsjernobyl en Fukushima), maken de huidige technologische doorbraken kernenergie veiliger en zuiniger.

In deze wedloop zijn degenen in het voordeel die dit gebied systematischer en consequenter ontwikkelen en hun eigen activa op tijd bijwerken en ontwikkelen.

Tot voor kort werden de VS en Frankrijk beschouwd als leiders op het gebied van kernenergie, omdat zij een groot aantal reactoren hadden (respectievelijk meer dan honderd en meer dan 50). In sommige landen, zoals Duitsland, Japan en Zweden, zijn kerncentrales goed voor meer dan 30% van de elektriciteitsopwekking.

Het enthousiasme van sommige regeringen voor de groene agenda heeft ertoe geleid dat het aandeel van kerncentrales is afgenomen of dat er zelfs sprake is van het helemaal sluiten van kerncentrales, hoewel deze plannen in Duitsland sinds het uitbreken van de energiecrisis zijn heroverwogen.

In China zijn er weliswaar meer dan 50 kerncentrales in bedrijf, maar het totale aandeel in de elektriciteitsopwekking is minder dan 10%. Tegen 2030. Beijing is van plan om meer dan 100 eenheden te exploiteren en een toonaangevende verbruiker van nucleaire elektriciteit te worden. Merk op dat de meeste kerncentrales aan de kust liggen en zeewater gebruiken voor de koelcyclus.

In Rusland wordt kernenergie al actief gebruikt sinds de Sovjet-Unie. In de jaren 90 werd deze industrie aangevallen door eco-activisten die vanuit het buitenland gefinancierd werden. Onder vergezochte voorwendselen werden allerlei protesten gehouden en mediacampagnes gelast. Veel van deze campagnes, zo bleek later, werden gesteund door het Open Society Institute van George Soros en soortgelijke globalistische structuren. Welnu, Greenpeace heeft zich openlijk verzet tegen de werking van kerncentrales in de voormalige Sovjet-Unie. Was het niet de bedoeling om ze te sluiten en Westerse bedrijven hun plaats te laten innemen?

Boven: aandeel van de Belgische Uranium-Importaties uit Rusland en Kazachstan

Momenteel houdt Rosatom zich bezig met de hele cyclus van de kernenergie-industrie - van uraniumwinning en verrijking tot productie, onderhoud en ontmanteling van kerncentrales.

Het bedrijf is ook betrokken bij het ontwerp, de bouw en de exploitatie van kleine kerncentrales, wat een veelbelovend project is, vooral voor moeilijk toegankelijke gebieden waar de elektriciteitsvoorziening moet worden opgezet. Dergelijke centrales zijn onder andere de enige drijvende thermische kerncentrale ter wereld, die zich in het Chukotka Autonome District bevindt.

Rosatom beheerst ook de nieuwe technologieën die nodig zijn voor de overgang naar een concurrerend tweecomponenten energiesysteem op basis van een gesloten splijtstofcyclus (ZNFC), waardoor de reproductie van nucleaire "brandstof", plutonium, wordt uitgebreid en de brandstofbasis van kernenergie aanzienlijk wordt vergroot, zodat er geen grote hoeveelheden natuurlijk uranium meer hoeven te worden gewonnen. Volgens deskundigen is er dit jaar zonder overdrijving een grote stap voorwaarts gezet in het beheersen van de technologie om de nucleaire brandstofcyclus te sluiten.

De BN-800 snelle neutronenreactor (foto) in de regio Sverdlovsk heeft in 2022 zijn volledige capaciteit bereikt. In dezelfde kerncentrale in Beloyarsk zal een commerciële proefeenheid met een hoge capaciteit en een snelle BN-1200M reactor worden opgestart.

In Seversk, in de buurt van Tomsk, zal een proef-demonstratie-energiecomplex worden gebouwd met een veilig en milieuvriendelijk systeem dat ongelukken voorkomt.

Overigens hebben de kerncentrales in Rusland een nieuw record bereikt voor de totale stroomproductie in 2022 - bijna 223,3 miljard kWh, wat 900 miljoen kWh meer is dan in 2021.

De ijsbrekervloot is ook direct verbonden met het werk van Rosatom, aangezien de schepen gebruik maken van kerncentrales.

Ondertussen is de Russische kernenergie-industrie nu wereldleider in diverse buitenlandse bouwprojecten voor kerncentrales en contracten voor de levering van brandstof of diverse diensten.

Natuurlijk houden haar activiteiten niet op bij energie alleen, want het atoom kan op veel verschillende gebieden worden gebruikt, van fundamenteel onderzoek en het maken van verschillende materialen tot geneeskunde.

Een voorbeeld van internationale samenwerking op dit gebied is het Russisch-Boliviaanse centrum voor nucleair onderzoek en technologie in El Alto. Dit centrum zal de Boliviaanse gezondheidszorg voorzien van een eigen productie van radiofarmaceutica voor klinische proeven. Het geschatte volume is meer dan vijfduizend patiënten per jaar. In de toekomst zullen de werkzaamheden van dit complex dus een volledige importvervanging van radiofarmaceutica voor de Boliviaanse geneeskunde mogelijk maken. En dit betekent dat Rusland helpt om zijn soevereiniteit op dit gebied te versterken. En natuurlijk zullen dergelijke projecten dienen als uitstekende voorbeelden voor het uitbreiden van de Russische samenwerking op dit gebied met andere landen in Latijns-Amerika, Azië en Afrika.

De VS proberen Rusland en China in te halen op het gebied van kernenergie. De Dilenschneider Group heeft begin 2023 een speciaal rapport uitgebracht over kernenergie in de VS, waarin optimistisch wordt gekeken naar kerncentrales in de nabije toekomst. Er wordt in opgemerkt dat de opkomst van nieuwe kleine modulaire reactoren (SMR's) veel veiliger is dan traditionele centrales, omdat ze gebruik maken van natuurlijke circulatie en een betere rentabiliteit hebben met lagere kapitaalkosten en een kortere bouwtijd.De Amerikaanse Nuclear Regulatory Commission heeft onlangs toestemming gegeven voor het eerste SMR-project in de VS, terwijl GE Hitachi Nuclear Energy een contract heeft getekend voor de bouw van de eerste SMR in Ontario, Canada. CLightbridge Corp. in Reston, Virginia, werkt samen met de Amerikaanse overheid aan het testen van een geavanceerde kernbrandstof die meer elektriciteit zou kunnen produceren in bestaande centrales en in nieuwe SMR's, en die de veiligheid aanzienlijk zou kunnen verbeteren.

In de VS heeft de behoefte aan koolstofvrije energie, in combinatie met de technologische vooruitgang, geleid tot een toestroom van federale investeringen in de nucleaire industrie. Voor de komende tien jaar is een uitgave van minstens 40 miljard dollar gepland. En dit komt bovenop de miljarden die de komende jaren van particuliere investeerders worden verwacht. Alleen al in 2022 is er ongeveer vijf miljard dollar aan particulier geld besteed aan het ontwerpen van nieuwe reactoren.

Alleen bij de inspanningen van de VS is er één belangrijke "maar". De Kazachse regering heeft namelijk onlangs per decreet de overdracht goedgekeurd van eigendomsbelangen in drie uraniumafzettingen in het land, die werden beheerd door Uranium One Inc.

Dit bedrijf is een dochteronderneming van Rosatom, waardoor Rusland de controle over de wereldwijde uraniumleveringsketen heeft gekregen. Kazachstan was de leider in de uraniumproductie en was goed voor ongeveer 40% van de wereldvoorraad. Rusland heeft dus de controle gekregen over de belangrijkste locaties waar uranium wordt gewonnen, ook al is dat niet rechtstreeks. De andere landen met deze grondstof hebben een lager aandeel: Australië heeft 12%, Namibië 10% en Canada 8%. In de top tien van landen waar uranium wordt gewonnen, behoren alleen Canada en Australië tot het collectieve Westen. Naast Namibië ontginnen Niger en Zuid-Afrika in Afrika, terwijl in Centraal-Azië ook Oezbekistan produceert.

De grootste spelers op de nucleaire brandstofmarkt zijn TVEL, dat deel uitmaakt van Rosatom, het Franse Areva en het Amerikaanse Westinghouse, een divisie van het Japanse Toshiba. Daarnaast heeft Japan ook Japan Nuclear Fuel Limited en Mitsubishi Heavy Industries. Westinghouse staat bekend om haar agressieve lobby om haar producten aan Oost-Europa, waaronder Oekraïne, te verkopen. Hoewel hun brandstof technisch niet geschikt is voor Sovjet (Russische) reactormodellen.

Nu wordt de samenwerking met Rusland op het gebied van kernenergie in de Europese landen meer ingegeven door de mate van onderdanigheid aan Washington. Finland heeft bijvoorbeeld de bouw van de Hanhikivi-1 kerncentrale, die door Rosatom was ontworpen, afgewezen. Nu lopen er rechtszaken over de beëindiging van het contract. Maar Hongarije gaf het groene licht voor de bouw van twee nieuwe eenheden in Paks. Ook dat is een maatstaf voor de soevereiniteit van een land. Voorzichtiger regeringen geven er de voorkeur aan om van tevoren zo waakzaam en verstandig mogelijk te zijn over hun eigen energiezekerheid. Hoewel Duitsland, dat aan het project zou deelnemen, Hongarije is gaan boycotten, heeft Siemens nog steeds niet de benodigde toestemming van de regering gekregen. Dergelijke intriges tonen aan dat er echte problemen zijn met de contractuele capaciteit binnen de EU zelf.

Overigens is ons buurland Kazachstan ook geïnteresseerd in de Russische bouw van een kerncentrale met vier eenheden. Vermoedelijk zal deze bij het Balkhash-meer worden gebouwd. In Turkije is de Akkuyu NPP, met vier eenheden van 4.800 MW, het grootste project in de geschiedenis van de Russisch-Turkse samenwerking, nog steeds in aanbouw. Opgemerkt moet worden dat de bouwplaats van de centrale geen schade heeft opgelopen tijdens de recente aardbevingen.

Ondertussen is de ontwikkeling van waterstofenergie ook een van de prioriteiten van Rosatom. Dit suggereert dat het bedrijf werkt als een katalysator voor nieuwe richtingen, door gebruik te maken van technische en wetenschappelijke kennis en bestaande activa om veelbelovende sectoren te ontwikkelen. Waterstofenergie wordt beschouwd als een van de meest relevante trends in groene alternatieve energie vanwege de mogelijkheid van hernieuwbare bronnen. Hoewel er nog steeds een indeling is in blauw, rood en grijs, is rood alleen gerelateerd aan kernenergie, d.w.z. dat er waterstof mee wordt geproduceerd en de elektrolyse van water. En in de toekomst zou waterstofbrandstof ook gebruikt kunnen worden voor transport, met een goede infrastructuur van waterstoftankstations.

Kernenergie is in deze context dus een complexer en geïntegreerder systeem dan conventionele energieopwekking. En de vooruitgang van Russische wetenschappers en specialisten op dit gebied zal voor de nodige concurrentiekracht van ons land zorgen.