De "drugsvorm" van de hedendaagse cultuur

De "drugsvorm" van de hedendaagse cultuur

Het politieke gebruik van drugs - Hoofdstuk V

door Diamante Nigro

Bron: https://comedonchisciotte.org/la-forma-droga-della-cultura-contemporanea/

Terwijl ze zweeft in een numineus hyperuranium voorbij de hemel, een tijdloze plaats 'zonder herinnering of verlangen', overpeinst het goddelijke kind vol verbazing het Geheel waarvan ze deel uitmaakt. De wereld van de mensen, hun verwachtingen, idealen, vernederingen is een verre herinnering, iets om naar te kijken zoals astronauten, wanneer ze vanuit de patrijspoort van een satelliet de fantasmagorie van wolken op de aardkorst zien.

Wat u ook zegt of doet tegen de kindgodheid - die in werkelijkheid een van de 'verloren' jongeren van ons geavanceerde Westen is - om haar daar vandaan te halen, uit die thalassische baarmoeder waarin niets wordt en niets wordt gerealiseerd, u zult haar niet kunnen overtuigen. Niets werkelijks zal kunnen wedijveren met het potentiële Geheel waarin ze is ondergedompeld, zelfs niet het behalen van een Nobelprijs in een hypothetisch "echt leven": het zou altijd te weinig zijn, vergeleken met het Geheel. Net als een foetus is ze alleen 'goddelijk' zolang ze niet probeert iets te doen: een concretisering van haar abstracte vermogens zou haar totipotentie verminderen. Waarom gewoon 'iemand' zijn, waarom één en slechts één identiteit kiezen uit vele mogelijke identiteiten, als u Alles kunt zijn? Als u "beslist" wie u wilt zijn, zoals de etymologie leert van "de caedere", "wegsnijden", dan snijdt u een vorm voor uzelf uit door het universum weg te gooien. Er wacht u een te grote frustratie, een ondraaglijke narcistische wond.

Wat als de Ander, de Grote Ander van de cultuur, van de maatschappij, van volwassenen, u ziet voor wat u aan het worden bent en erin slaagt om u verraderlijk af te snijden voordat u ergens komt? Zelfs als u denkt dat het u niets kan schelen, is de Grote Ander nog te belangrijk voor u....

Tegenwoordig is het bijna onmogelijk om volwassen te worden. De alomtegenwoordigheid van drugs in onze samenleving helpt daar niet bij, en nog erger is de laatkapitalistische ideologie, die met ongekende vuurkracht onderdanen kweekt die verslaafd zijn in hun denken en zwak in hun willen, en dus dodelijk geneigd zijn om te vluchten voor elke uitdaging om het maar NIET te worden.

Zoals blijkt uit de huidige apologia voor de veranderlijkheid, niet alleen van geslacht, maar ook van rol, beroep en woonplaats, en die van de constante mobiliteit (gesponsord door de nu geprotocolleerde Erasmus) die elke geworteldheid of potentiële opbouw van allianties met anderen op afstand zet, lijkt ons eerste historische tijdperk gekenmerkt door identiteitsfobie.

Iemand worden is zo angstaanjagend dat het veel jongeren ertoe gebracht heeft om onverschilligheid als ideaal te postuleren, waarbij ze duidelijk tegen zichzelf liegen. Beroofd van een gevoel van eigenwaarde dat hij niet op zich wil nemen alsof het geen probleem is, is de "ongedifferentieerde" de nieuwe sociale mythe: niet langer "vervloekt", "verdoemd" zoals de "rebellen zonder doel" anti-helden van de cinema van vroeger, maar verdedigd en verspreid als een paradoxaal model van moed en waardigheid. Een moed die bestaat uit het stompzinnig opdringen van zichzelf, het eigen wezen "zonder kwaliteiten", met de almacht die typerend is voor de zwerver; en een waardigheid die gegarandeerd wordt op een manier die maar al te veel lijkt op de manier waarop velen in "harige liefdadigheid" aan de "laatsten" geven, als een scherm voor hun eigen voldoening om de gelederen niet te doen aanzwellen.

Degenen die verloren gaan in het kielzog van de ongedifferentieerden zijn degenen die de tijd en de geschiedenis niet in kunnen gaan, want in de tijd en de geschiedenis veranderen de dingen, ze worden onomkeerbaar. En als het vooruitzicht om een definitieve weg in te slaan jonge mensen al doet trillen in hun laarzen, dan lijkt het vandaag de dag een 'ondenkbare' hypothese te zijn.

De omkeerbaarheid van alles, het leven als een voortdurende "repetitie" in de wetenschap dat men bij de eerste de beste moeilijkheid altijd van script kan veranderen, is aan de andere kant een van de grote illusies, zelfs "waarden" van de consumptiemaatschappij. Hierin is het onmogelijk om je voor te stellen dat "kinderen opgroeien en moeders verven", beter is het om deze scabreuze realiteit op allerlei manieren te scotomen, van gedwongen cosmetische chirurgie tot de jeugdigheid die leidt tot haar schijnbare tegendeel, een gerontocratie waarin rockster 'boomers' op wonderbaarlijke wijze aan alcohol en drugs zijn ontsnapt - Madonnas in hun ondergoed op hun zestigste - in staat zijn om over de meest bizarre theorieën te pontificeren, over het algemeen in lijn met de culturele mainstream. Van demonstranten tot voorstanders van de betekenaars van de "grote Ander", kortom. Zonder samenhang en schaamteloos, 'comme il faut', want samenhang is nu een diswaarde.

De dominante cultuur verzet zich tegen elke poging tot evolutie van het Zelf op basis van het oppotten van verworvenheden, nagestreefd onder de vlag van idealen en een Ideaal van het Ego. Volgens de tijdgeest moet de geschiedenis onderbroken worden, bestaat groei niet, is tijd wreed en verarmt het u. Het spreekt voor zich dat in deze nihilistische horizon geen enkel project nastrevenswaardig is. Zich in de toekomst projecteren is al een sprong in de dood.

Tijd moet tenietgedaan worden in een nieuwe tijdelijkheid: een "voortdurend heden" onderbroken door extatische tijds"slots" onder de vlag van het "nieuwe", van onmiddellijk genot. Verhelderend is de etymologie, 'extatisch' komt van het Griekse 'ekstasis', afgeleid van eksistemi, 'ik ben buiten mezelf'. Met SMS of sociale berichten, bijvoorbeeld, dringen voortdurende "stukjes heden" van wie weet waar de psychische ruimte van het subject binnen, wat een aandachtspiek veroorzaakt in het aangezicht van nieuwigheid waarin hij zich niet kan verdedigen. Hij wordt dus voortdurend afgeleid van het zelfbewustzijn en naar steeds 'andere' dimensies geleid waarin sensualiteit en opwinding, nooit het denken en de reflectie, gestimuleerd worden. Het is het rijk van de afleiding, van het "naar buiten getrokken worden".

De tijd van het menselijk leven wordt online ook veranderd, en daarmee ook de betekenis van een menselijke biografie. Er is bijvoorbeeld geen recht om iemands verleden te vergeten, 'gelul' van twintig jaar geleden wordt verspreid en op hetzelfde niveau geplaatst als het serieuze universitaire onderwijs waar iemand vandaag de dag misschien als volwassene mee bezig is... heden en verleden, 'puur en onzuiver' maken zo deel uit van het onduidelijke amalgaam dat in de ogen van de wereld onze identiteit wordt. Daarover kunnen we niet het recht uitoefenen om ervaringen te hiërarchiseren, dat er altijd op gericht is geweest om de wereld duidelijk te maken wie we hebben gekozen te zijn. Vergeten, opzij zetten en vergeten zouden ook deel uitmaken van de noodzakelijke vrijheid om een identiteit "in levare" te construeren, om deze uit zijn oorspronkelijke vormloosheid op te tillen, zoals beeldhouwers dat met een kunstwerk doen.

Maar de horizontale "lay-out" die elke gebeurtenis in het leven, verleden en heden, publiek en privé, op hetzelfde vlak plaatst, is al een "bewerking", een nauwkeurige redactionele keuze van de kant van de "Californische sweatshirts". Het maakt de vernietigende trivialisering mogelijk, de klodder waarin elke betekenis, elke categorie, elk verschil van waarde en waarde kan worden verdund in een empyte die de psychoanalyticus Chasseguet-Smirgel als pervers zou hebben gedefinieerd. Men tolereert niet wat zich aan de top bevindt, uit afgunst en minachting voor de limiet; de top moet omlaag, de bodem omhoog, om die rabiate Sadiaanse omkering van rollen te creëren die voorafgaat aan de opkomst van het onduidelijke om tot systeem verheven te worden: een triomf van de "cupio dissolvi" die resulteert in een gefragmenteerde, gefragmenteerde, vloeibare werkelijkheid, uiteindelijk gereduceerd tot een onduidelijke fecale en gasvormige massa, zoals de sadist nastreeft, niet toevallig gefixeerd op de anale fase van ontwikkeling.

Een ander voorbeeld van geknoei met tijdelijkheid bestaat uit het feit dat de "netiquette" voorschrijft om "exen" niet uit te sluiten van iemands sociale media. Zelfs voor liefdesrelaties, zelfs voor tiener- of "raak-en-weg"-relaties, is er een eeuwig heden waarin men nooit echt uit elkaar gaat. Er eindigt nooit iets, dus er kan nooit iets nieuws beginnen.

De psychoanalytica Melanie Klein benadrukte hoe men na het verlies van een liefde de rouw moet verwerken, er iets mee moet doen. Men kan niet in een volgend liefdesobject investeren zonder de verloren ander in zichzelf opgenomen te hebben, zoals de buitengewone dichter Rumi in de 13e eeuw deed, die ons een van de hoogste gedichten uit de geschiedenis gaf dankzij zijn identificatie met de overleden geliefde.

Men kan niet opnieuw beginnen, zonder de delen van zichzelf teruggenomen te hebben die eerder geïnvesteerd waren in de liefde waarvan men afstand heeft gedaan. In de onduidelijkheid van vandaag gaan we uit elkaar, dat is waar, maar mentaal gaan we nooit uit elkaar, we blijven converseren met de al-persoonlijke projectie van exen die op het net zweeft... de ex, alle exen blijven ons volgen, ze 'leven en vechten met ons' in een oneindige harem terwijl we ons voorstellen dat ze levenloze, ondode en onlevende figuren zijn, die ons observeren, emoties opwekken, ongrijpbare referenten aan wie we delen van onszelf blijven toevertrouwen, ook levenloos, wachtend om te leven of echt te sterven. En onze tijd gaat ondertussen verloren in fictieve en nutteloze emoties.

De christelijke theologie vond het voorgeborchte uit voor de zielen van doodgeboren kinderen, zij die niet in staat waren geweest om het doopsel te ontvangen door zich te ontdoen van de erfzonde die samenging met hun geboorte. Zo is het ook voor velen van ons, nooit volledig geboren, maar aan de andere kant verdubbeld, vermenigvuldigd, gemetaforiseerd door de verschillende avatars van onszelf, potentiële dimensies van ons die nooit ontwikkeld zijn en die we virtueel op het net laten leven. De dissociatie van het zelf is trouwens een opkomende modus, bevorderd door de huidige macht via sociale media.

Ze lijken dus in hun opzet geslaagd te zijn, de min of meer bewuste "cyberkapitalisten" van Silicon Valley: het heden is "unieke tijd", de geschiedenis wordt tenietgedaan in de onzin van een onsterfelijke en geprojecteerde tijdloosheid.

(Het politieke gebruik van drugs - Vervolg - 5/7)