Wyndham Lewis: vorticisme, avant-garde en politiek

Wyndham Lewis: vorticisme, avant-garde en politiek

Door Sara (Blocco Studentesco)

Bron: https://www.bloccostudentesco.org/2024/03/25/bs-wyndham-lewis-vorticismo-avanguardia-politica/

Percy Wyndham Lewis: schilder, schrijver, revolutionair. Lewis werd in 1882 in Amherst geboren en stierf in 1957 in Londen. Hij was nooit tevreden met het feit dat hij slechts een waarnemer van zijn tijd was. In feite daagde hij artistieke conventies uit met zijn oorlogszuchtige schilderijen en zijn felle, ontmenselijkende stijl.

In het artistieke elan van het begin van de 20ste eeuw was Wyndham Lewis niet tevreden met het volgen van bestaande stromingen. Tussen 1913 en 1915 smeedde hij, gedreven door een verlangen naar vernieuwing en kritiek, het Vorticism. Samen met Ezra Pound zette hij zijn aantrekkingskracht tot het kubisme en zijn ontevredenheid over het futurisme om in een explosieve synthese en creëerde hij een beweging die de dynamische essentie van de moderniteit wilde vastleggen zonder de structuur te verliezen. BLAST, het Vorticistische tijdschrift, werd de trompet van deze nieuwe artistieke orde, waarbij conventies fel werden aangevallen en een radicaal nieuwe visie op de wereld werd gepromoot.

Een van zijn belangrijkste vroege werken heet The Wild Body (1927), een verzameling korte verhalen die zich ontpopt als een deflagratie tegen het conventionalisme in zowel inhoud als vorm. In The Wild Body schildert Lewis een grotesk panorama van buitenbeentjes, levendige belichamingen van het ongeduld van de auteur met de gevestigde sociale orde. Dit fictieve universum wordt bewoond door personages die in hun primitiviteit en roofzucht een viering zijn van het wilde element van het bestaan. Het is een rebellie tegen de sterilisatie van het moderne leven, een schreeuw om een terugkeer naar een meer rauwe en vitale energie, die door Lewis als fundamenteel wordt beschouwd voor de regeneratie van de menselijke geest.

Tarr (1918) wordt beschouwd als Lewis' meesterwerk. De roman speelt zich af in het vooroorlogse Parijs en onderzoekt de complexe dynamiek tussen leden van de kunstgemeenschap van Montmartre, met de nadruk op interpersoonlijke relaties en het contrast tussen artistieke authenticiteit en pretentie. Het verhaal concentreert zich op twee figuren in het bijzonder, de Engelsman Frederick Tarr en de Duitser Otto Kreisler, aan wie de twee vrouwelijke figuren Bertha en Anastasya gelijkwaardig zijn. De heldere en authentiek artistieke intelligentie van Tarr wordt geëvenaard door de onbevooroordeelde scherpte en intelligentie van Anastasya, terwijl de saaiheid van de pseudo-kunstenaar Otto geëvenaard wordt door de oppervlakkigheid van de bourgeois Bertha. Het verhaal wordt gevoerd met sarcasme en ironie, gestimuleerd door Lewis' minachtende afwijzing van de typisch socialistische en Freudiaanse kunstwereld van zijn tijd. De figuur van Frederick Tarr, met zijn "mechanische" kwaliteiten van kilte en helderheid, transformeert de modernistische zelfvernietiging in een naar buiten gerichte destructieve kracht, die de Nietzscheaanse spanning van de vitale impuls belichaamt. In feite verwerpt Lewis, net als Tarr, een onderdompeling in psychologische introspectie ten gunste van een verkenning van de buitenkant, waarbij hij een hard en 'ruw' proza gebruikt dat erop gericht is personages te ontmenselijken en te objectiveren om hun essentie vast te leggen via de tastbaarheid van objecten in plaats van via een interne analyse.

Even minachtend is de toon van Revenge for Love (1937), waar Lewis met minachting het abstracte idealisme van linkse Engelse intellectuelen beschrijft, verveeld en verliefd op het communisme, in de jaren voorafgaand aan het uitbreken van de Spaanse Burgeroorlog, waarin het begin van de roman zich afspeelt.

Van zijn meer "controversiële" geschriften kan men Hitler (1931) zeker noemen, dat getuigt van zijn gehechtheid, vooral in de jaren 1930, aan de fascistische ideologie, later geconsolideerd door zijn bijdrage aan Mosley's British Union Quarterly. In 1936 schreef hij ook Left Wings over Europe: or, How to Make a War About Nothing waarin hij zich verzette tegen de voortdurende oorlog, met het argument dat de Britse bevolking de oorlogsverklaring aan Duitsland niet steunde.

In een tijdperk dat conformiteit en zwakte beloonde, waren zijn kunst en zijn woorden granaten die naar de goede salons van de intellectualiteit werden gegooid, waarbij hij de goedbedoelende mensen schandalig maakte met zijn altijd tegenculturele ideeën. Zijn nalatenschap ligt niet zozeer in de inhoud die hij creëerde, maar in de uitdaging die hij aanging: altijd durven. Als meester van de culturele tegenreactie blijft zijn figuur een levende herinnering dat ware kunst geen goedkeuring zoekt, maar discussie opwekt.