Het doodlopende einde van noodkapitalisme

Het doodlopende einde van noodkapitalisme

Markku Siira

Bron: https://markkusiira.com/2024/04/19/hatakapitalismin-umpikuja/https://markkusiira.com/2024/04/19/hatakapitalismin-umpikuja/

"We moeten nooit het grote geheel uit het oog verliezen", herinnert academicus Fabio Vighi ons eraan, die zegt dat "de reeks geopolitieke conflicten die we meemaken noch toevallig noch willekeurig zijn", maar "symptomen van een groeiende systeemfragiliteit" en "de instortende logica van het kapitaal".

Een dergelijke economische neergang - geenszins uniek in de geschiedenis, maar niettemin indicatief voor de ineenstorting van de westerse beschaving - wordt volgens Vighi geïllustreerd door het bekende gezegde: "als al het andere faalt, voeren ze oorlog met je".

In deze wereld van omgekeerde logica zijn "oorlogen in de periferie van het rijk" niet de oorzaak van economische problemen. "Een explosieve economische omgeving lokt eerder militaire conflicten uit, in een wanhopige poging om het gezicht te redden en het moment van de afrekening uit te stellen," verduidelijkt de Italiaanse filosoof.

Oorlogen, "vooral wanneer ze worden voorgesteld als humanitair, defensief of antiterroristisch", zijn volgens Vighi in wezen "een crimineel middel om gemakkelijk geld te verdienen, waardoor de huidige financiële zeepbellen recordhoogtes blijven bereiken, terwijl de economische omstandigheden van miljoenen werkenden en werklozen in een al even recordtempo instorten".

"De enorme hoeveelheid schuld die decennialang in de labyrintische financiële architectuur is gepompt, waarvoor voortdurende herfinanciering (d.w.z. extra schuld) nodig is, staat nu centraal in de eschatologische verhalen die overal om ons heen zijn ontstaan - van klimaatramp tot viruspandemie tot de dreiging van een kernoorlog," herhaalt Vighi zijn basispunt.

Zonder het mechanisme van uitzonderlijke omstandigheden zou het hele economische systeem instorten. Er zou chaos op straat heersen, er zou een burgeroorlog uitbreken en de sociale banden zouden verbroken worden. "Maar het onmiddellijke neveneffect van de almaar stijgende schulden die worden aangegaan om noodsituaties te financieren, is de devaluatie van de munteenheid - een revolutionaire crisis van het monetaire instrument die de hele wereld zal overspoelen", spoort Vighi aan.

"Misschien is het een teken des tijds dat zelfs de scherpste denkers, historici en geopolitieke commentatoren moeite hebben om de existentiële aard van het verband tussen ons op schulden gebaseerde economische systeem en militaire escalaties te begrijpen".

Volgens Vighi lijken mensen niet te begrijpen waarom het Westen met zijn te hoge schuldenlast "voortdurend probeert een nieuwe geopolitieke strijd te beginnen". Het is echter een heel eenvoudige logica: de huidige politieke noodsituaties maken slechts deel uit van "de destructieve modus operandi van de kapitalistische vernieuwing".

"De geluiden van bommen in Oekraïne, Gaza en het Midden-Oosten zijn de operatische begeleiding van de dodelijke dans van recessie en inflatie", schrijft Vighi. De onvermijdelijke realiteit van economische ineenstorting moet overstemd worden door de oorverdovende kakofonie van oorlog - of de dreiging ervan. "De psychopathische financiële elite houdt van de geur van napalm in de ochtend", formuleert Vighi met een bekend citaat uit een oorlogsfilm.

De verdedigingslinie van het financiële casino van de elite staat "zo onder druk dat alleen een constant geopolitiek tumult de illusie van de duurzaamheid van het systeem in stand kan houden". "Het mechanisme is zo pervers geworden dat het mondiale kapitaal Co vid, Oekraïne, Gaza, de Houthi's en nu (voorspelbaar) Iran nodig heeft - het liefst allemaal tegelijk, maar ook om de beurt - om de boel weer op stelten te zetten," zegt Vighi enthousiast.

De vernietiging door het "crisiskapitalisme" voedt ook de opkomst van een nieuwe totalitaire orde, een "technofascistische, op AI gebaseerde interactieve controle-infrastructuur", die haar kracht onder andere put uit "pseudo-linkse retoriek die besmettelijk is als een ziekte".

Of het nu gaat om identiteitspolitiek, openbare veiligheid of de nieuwe religie van de groene economie, pseudohumanitaire retoriek manipuleert en controleert bevolkingsgroepen in nood en verhindert een serieuze collectieve strijd tegen de welig tierende armoede en de eliminatie van nutteloze, onproductieve ellendelingen, zoals de Palestijnen.

De economische oorzaken van het noodparadigma worden niet besproken en er is ook geen kritiek op de politieke economie. De systeempartijen die de politiek beïnvloeden, van rechts tot links, hebben zich overgegeven aan de destructieve logica van het failliete hedendaagse kapitalisme en proberen alleen de status quo te behouden in het belang van de kapitaalkrachtige machten. Zelfs de Finse welvaartsstaat is nu niets meer dan een herinnering.

Het liberaal-democratische Westen is totalitair aan het worden. De politieke klasse is gereduceerd tot een "technocratische beheerder van economische belangen". Parlementarisme is ontworpen om "de echte sociaaleconomische tegenstellingen te verbergen". Aangezien het kapitalisme in terminale pijn verkeert, heeft de elite een permanente noodtoestand nodig.

Het kapitaal heeft geen arbeidsintensieve productie meer nodig. Nieuwe technologieën elimineren arbeid effectief en van de overgebleven arbeiders wordt geëist dat ze onmenselijk flexibel, snel en cynisch opportunistisch zijn, onder voogdij van de politieke klasse en de machts(nep)media.

"Dit alles bevestigt dat het huidige noodkapitalisme administratief is. Het heeft als doel om enorme winsten te maken voor een kleine elite en anderen uit te sluiten," merkt Vighi met sociale kritiek op.

"Het oude proletariaat heeft zijn positie als subject van waardeproductie en consumptie verloren, maar de nieuwe armen hebben niets te verliezen. Ze blijven een bedreiging vormen die elk moment kan exploderen". De Bader-Meinhof groepen van de nieuwe tijd, de Rode Legerwachten, zijn echter nog niet in zicht.

De financiële kringen weten niet wat ze moeten doen met miljoenen mensen die geen rol meer te spelen hebben, zelfs niet als marxistisch "industrieel reserveleger" in het epische gedicht van het kapitaal. Veel toekomstige generaties zullen een "menselijk overschot" hebben ten opzichte van de blinde en rabiate dynamiek van de winst.

In de meest dystopische schattingen moeten de "nutteloze eters" worden geëlimineerd in de beperkte oorlogen, georganiseerde epidemieën, hongersnoden en andere technocratische "maatregelen" die door het kapitalistische controlesysteem worden gecreëerd. Is dit waarvoor de "Agenda 2030" van de VN in het leven is geroepen, om "welvaart op een ecologisch duurzame manier veilig te stellen"?

Is er een uitweg uit deze impasse van het noodkapitalisme? Zouden, zoals de heer Vighi suggereert, sommigen die radicaal uitgesloten zijn van dit zieke systeem, toch nog een alternatief voor het extreme kapitalisme kunnen opbouwen, of is dit slechts wishful thinking van een filosoof, die wacht tot de menselijke bevolking is uitgedund?