Trump begraaft de mythen van vrijhandel en globalisering

Trump begraaft de mythen van vrijhandel en globalisering

Raphael Machado

Bron:  https://jornalpurosangue.net/2025/04/04/trump-sepulta-os-mitos-do-livre-comercio-e-da-globalizacao/

Toen we vorig jaar stelden dat de verkiezing van Trump disruptiever zou zijn voor de liberale wereldhegemonie, beschuldigden opgetogenen kwiebussen ons van “trumpisme”, “neoconservatisme” en gaven ons nog veel meer scheldwoorden.

Maar de voortdurende besluiten van Trump in het binnenlandse beleid bevestigen onze inschatting. Sterker nog, vandaag zou ik zeggen dat Trump disruptiever is dan ik in 2024 ooit had kunnen voorstellen.

Ik herinner me trouwens dat toen de sluiting van de USAID werd aangekondigd, de leden van de “opgewonden linkerzijde” (die simpelweg niet kan accepteren dat Trump een disruptievere optie was dan Biden) onmiddellijk kwamen zeggen, in profetische tonen, dat de middelen van de USAID simpelweg zouden worden herbestemd.

Nee. Deze week werd de sluiting van de USAID daadwerkelijk bevestigd en dat het geld weer in de begroting zou vloeien, zonder enige specifieke verwachting om hetzelfde geld op dezelfde manier via andere programma's en instanties toe te passen. Het is duidelijk dat de VS hun invloed over de wereld zullen blijven uitoefenen, dat hebben ze altijd gedaan. Maar een van de belangrijkste instrumenten van die projectie is nu geschorst en het budget voor dat soort activiteiten is aanzienlijk ingekrompen. Nu zal het particuliere initiatief nog relevanter worden op dit gebied.

Welnu, in de economie is het feit dat Trump probeert terug te keren naar het “Amerikaanse Systeem” van Hamilton, met een handelsbeleid gebaseerd op invoertarieven om de nationale industrie te beschermen en te bevorderen, al een grote prestatie.

En dat om een simpele reden: sinds de Tweede Wereldoorlog zijn de VS de paladijnen van de vrijhandel geworden. Ze hebben de Algemene Overeenkomst inzake Tarieven en Handel (GATT) gecreëerd, waarmee ze andere landen onder druk zetten om hun douanestarieven voor producten uit het Atlantische Blok te verlagen.

Bovendien hebben de VS hun gewicht ingezet achter een economisch academisch establishment dat vrijwel alle anti-liberale theorieën en economische scholen in de categorie "heterodoxie" heeft geplaatst. Dit heeft geleid tot de financiering van liberale denktanks over de hele wereld, inclusief in Brazilië, waar deze denktanks al volledig verwikkeld zijn in de politiek en de culturele productie.

De GATT werd de Wereldhandelsorganisatie op het hoogtepunt van het unipolaire moment, toen na de proclamatie van de “Nieuwe Wereldorde” door George Bush en het Washington Consensus werd geloofd dat de wereld op het punt stond om in de “Einde van de Geschiedenis” te stappen, wanneer alle landen zonder uitzondering in een geatomiseerd kosmopolitisch mengsel zouden integreren, waarin de stromen van kapitaal, goederen en mensen volkomen vrij zouden zijn.

Gedurende deze hele periode was het Washington dat afspraken over vrijhandel over de hele wereld bevorderde, zoals de slecht bedoelde NAFTA en verschillende andere die de economieën van de landen die ze accepteerden, duidelijk zouden schaden.

De publieke verklaringen van vice-president Vance, echter, gaan precies in de tegenovergestelde richting en specifiek in de zin dat vrijhandel in de praktijk ook schadelijk was voor de VS, vooral door de de-industrialisatie veroorzaakt door Reaganomics en de opkomst van staten die, in plaats van vrijhandel, alle mogelijke en ondenkbare instrumenten van overheidssteun inzetten.

Vanaf het moment dat het hart van het vrije handelsysteem zich terugtrekt en besluit invoertarieven op een groot deel van de wereld op te leggen, waarbij dit zijn belangrijkste economische strategie wordt, moet men noodzakelijkerwijs opmerken dat het geloof in de mythes van vrijhandel is verloren gegaan, vooral in de illusie van “comparatieve voordelen”.

Maar de “trumpistische revolutie” is nog dieper en raakt rechtstreeks de globalisering.

In plaats van een steeds meer geïntegreerde wereld, breekt Trump (ongeacht zijn bedoelingen) de internationale gemeenschap nóg verder op. Zijn antieuropeanisme heeft de grootste historische afstand tussen de VS en Europa gecreëerd sinds de periode van De Gaulle en de Suezcrisis, terwijl Japan, bang voor Trump, zich opnieuw dichter bij China beweegt.

Trump herstructureert de wereld volgens zijn eigen belangen (die vandaag “kosten verlagen” en “verliezen beheersen” omvatten), maar de consequentie is dat landen steeds meer op hun eigen buren en de machten in hun regio’s zullen moeten leunen, en daarnaast andere referenties en partners ver weg van de VS zullen moeten zoeken.

De wereld na Trump zal veel dichter bij het planetair nomos van de Grote Ruimten liggen, zoals voorspeld door Carl Schmitt, waar we in plaats van een mondiale Kosmopolis blokken van beschavingen en continenten hebben die nauw met elkaar verbonden zijn en naar binnen gericht.